افغانستان؛ از حس خیانت تا نگرانی نسبت به خروج نظامیان آمریکایی

با اعلام خروج غیرمنتظره نظامیان آمریکایی از افغانستان، مقام‌های افغان در خفا حس خیانت تا ترس از بروز هرج و مرج را دارند

همچنین با توجه به ماهیت اعلام این خبر که پیش از تصمیم طالبان به مذاکره رسمی با مقام‌های افغانستان یا هرگونه توافق روی آتش‌بس صورت گرفت، بعید است که این امر با روند کنونی صلح هماهنگ شده باشد و همین حقیقت می‌تواند موضع مذاکره‌کنندگان را تضعیف کند.

روزنامه نیویورک تایمز می‌نویسد: سال گذشته دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا در شانزدهمین سالروز جنگ افغانستان یک استراتژی جدید معرفی کرد که به اعتقاد بسیاری از افغان‌ها تمرکز مجدد بر تعهد آمریکا بود. او اعتقاد داشت که دشمنان آمریکا “هرگز نباید طرح‌های ما را بدانند یا منتظر بیرون رفتن ما بمانند.”

با گذشت یکسال از آن زمان و خروج طراحان این استراتژی از دولت یکی پس از دیگری، بسیاری از افغان‌ها به این باور رسیده‌اند که ترامپ هرگز از اعماق وجودش متقاعد نشده بود و او نسبت به پیروزی در این جنگ بی‌طاقت است.

روز جمعه این شک به یقین تبدیل شد و مقام‌های افغان و دیپلمات‌های غربی با اخبار غیر منتظره‌ای روبرو شدند. ترامپ دستور داده است تا نیمی از ۱۴ هزار نیروی آمریکایی در افغانستان به خانه بازگردند، همزمان با اینکه جنگ ادامه دارد و تهدید طالبان روی اکثر بخش‌های این کشور دیده می‌شود. شوک بسیاری از مقام‌ها در رهبری افغانستان فورا به حس کسانی تبدیل شد که مورد خیانت قرار گرفته‌اند.

در مقابل بسیاری از مقام‌ها و دیپلمات‌ها بابت مساله کاهش نیروها نگرانی ندارند و این در شرایطی است برخی از ناظران معتقدند نیروهای افغان نیازمند دریافت کمک هستند. به گفته آنها، نوع انتشار این خبر نه تنها موجب تضعیف دولت افغانستان می‌شود بلکه عملکرد اکثر مقام‌های آمریکایی ارشد در حوزه توافق صلح افغانستان را مختل خواهد کرد.

مقام‌های افغان می‌گویند درباره کاهش نیروها با آنها مشورت یا به آنها هشدار داده نشده است و زمانبندی آن موجب پیچیده‌ شدن مذاکرات صلح با طالبان می‌شود که نیازمند حفظ فشار یا دست‌کم حفظ راهبرد در میدان جنگ است.

دیپلمات‌های ارشد آمریکایی به تازگی مذاکرات فشرده دو روزه‌ای با نمایندگان شبه‌نظامیان طالبان داشتند و مساله آینده حضور نیروهای آمریکایی جزو موارد مورد بحث بود. ساعاتی پیش از آنکه خبر خروج نیروها علنی شود، زلمای خلیل‌زاد فرستاد ارشد آمریکا در این مذاکرات بسیار شفاف به طالبان تاکید کرد که تعهد آمریکا راسخ است.

با این حال در شرایطی کنونی، کاهش تعداد نیروهای آمریکایی می‌تواند بارقه امیدی برای طالبان ایجاد کند و این حس را منتقل کند که ایالات متحده مایل به حصول توافق است. اما با توجه به ماهیت غیر منتظره بودن این حرکت، پیش از اعلام موضع طالبان برای انجام مذاکرات رسمی با مقام‌های افغانستان یا هرگونه توافق روی آتش‌بس، بعید است که این امر با تدابیر صلح کنونی هماهنگ شده باشد و همین حقیقت می‌تواند موضع مذاکره‌کنندگان را تضعیف کند.

دفتر اشرف غنی، رئیس‌جمهوری افغانستان در انظار عمومی با کم اهمیت دانستن کاهش نیروها تاکید کرد پیشتر هم از این توفان‌ها دیده است؛ این اشاره‌ای است به خروج چشمگیر نظامیان آمریکایی در سال ۲۰۱۴ از افغانستان. فاضل فضلی، مشاور ارشد اشرف غنی در بیانیه‌ای گفت: اگر چند هزار نظامی خارجی که برای مشورت، آموزش و کمک بودند از کشورمان بروند، تاثیری بر امنیت ما ایجاد نمی‌شود. در چهار سال و نیم گذشته امنیت ما کاملا در اختیار افغان‌ها بوده است و براساس هدف نهایی، نیروهای دفاعی و امنیت ملی افغان برای حفاظت و دفاع از مردم و خاک کشورمان روی پای خودشان می‌ایستند.

با این حال دیدگاه‌های مقام‌های افغان در خفا، حس خیانت تا ترس از بروز آشفتگی و هرج و مرج است. شبه‌نظامیان طالبان از پیام ترامپ استقبال کردند. به گفته یکی از مقام‌های ارشد این گروه شبه‌نظامی، چنین حرکتی نشان‌ می‌دهند دونالد ترامپ متوجه است که مذاکرات تنها راه پایان این درگیری است.”