روزهای ناآرام آمریکای لاتین ـ بانونیلوفر قدیری

عمومی

 

این روزها دو کشور مهم آمریکای لاتین صحنه ناآرامی و اعتراض‌های خیابانی و آشفتگی سیاسی اقتصادی است

در برزيل بزرگ‌ترين اقتصاد اين منطقه و ونزوئلا كانون بسيج سياسي آمريكاي لاتين، اين روزها خيابان‌ها از موافقان و مخالفان پر و خالي مي‌شود. در برزيل، ديلماروسف با رأي سنا به اتهام تخلف مالي از كار بركنار شد. با اين بركناري، هم دوره كاري خانم روسف نيمه‌تمام ماند، هم حزب چپ كارگران برزيل بعد از 13سال از قدرت بركنار شد و معاون رئيس‌جمهور كه از احزاب راست‌گراست به جاي او نشست.

هواداران روسف و حاميان ميشل تمر، جانشين او اكنون خيابان‌هاي پايتخت برزيل را پر كرده‌اند. دولت‌هاي چپ‌گراي آمريكاي لاتين از ونزوئلا تا بوليوي هم پشت سر خانم روسف صف كشيده و سفراي خود را از برزيل فراخوانده‌اند. همزمان در كاراكاس هم ميليون‌ها نفر از موافقان و مخالفان مادورو هر روز تجمعاتي برگزار مي‌كنند.

در ونزوئلا هم مانند برزيل مخالفان در پارلمان درصدد برگزاري همه‌پرسي و نيمه‌تمام گذاشتن دوره رياست‌‌جمهوري مادورو هستند. صف‌آرايي دولت‌هاي چپ‌گرا در حمايت از خانم روسف، در كنار تحولاتي كه همزمان در ونزوئلا درجريان است موجب شده تحليلگران، اين وقايع را چالش‌هاي حركت آمريكاي لاتين از جناح چپ سياست به جناح راست توصيف كنند.

آنچه ناآرامي‌هاي اين روزهاي برزيل و ونزوئلا را دامن‌زده، ركود بي‌سابقه در اولي و تورم تاريخي (720درصد) در دومي بوده‌است. اقتصاد برزيل به‌عنوان يك قدرت درحال ظهور در كلاس جهاني، از ركود جهاني تأثير گرفته است. ونزوئلا هم با سقوط قيمت نفت و البته سياستگذاري‌هاي يك دهه قبل كه مبتني بر تقسيم پول بدون برنامه‌ريزي براي آينده بود، به چنين بحراني رسيده است.

اعمال نفوذ رسانه‌اي، سياسي و تجاري آمريكا مقابل جريان سنتي حاكم در آمريكاي لاتين هم در اين بين تأثيرگذار بوده‌است. ناآرامي‌ كنوني آمريكاي لاتين با جابه‌جايي قدرت ميان جناح‌هاي چپ و راست تمام نمي‌شود. ميشل تمر با شعار رياضت اقتصادي و مقابله با فساد، جانشين خانم روسف شد.

اما هم حقوق‌ها را افزايش داد و هم پرونده فساد مالي‌اش سنگين‌تر از همه است. در ونزوئلا مخالفان نه چهره‌اي براي جانشيني مادورو دارند نه برنامه‌اي براي بحران برق و مواد غذايي و تورم 720درصدي. كوبا درحالي‌كه درهاي اقتصاد و تجارتش را به روي جهان گشوده، نگران پس‌لرزه‌هاي اقتصادي بحران ونزوئلا و برزيل است.

آرژانتين خودش به تازگي جابه‌جايي قدرت سياسي را تجربه كرده و اكنون با بحران بي‌اعتمادي به حاكمان و محاكمات قضايي به اتهام فساد مالي روبه‌روست. كشورهاي ديگر هم درحالي‌كه يك چشم به ونزوئلا دارند و چشم ديگرشان به كوباست، همزمان تحولات برزيل را دنبال مي‌كنند تا ببينند نتيجه زورآزمايي‌هاي سياسي در بستر اقتصاد و با استفاده از تجمعات خياباني بدون استفاده از اسلحه و ابزار كودتا، چه خواهد شد.همشهری