سال گذشته هیئتی از سوی کنفدراسیون بین المللی اتحادیه‌های کارگری به جمع آوری اطلاعات درباره مسئله خدمتکاران زن موریتانیایی که از عربستان اخراج شده بودند، اقدام کرد، این خدمتکاران از بدفتاری کارفرمایان سعودی خود شکایت کرده بودند
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، سفر هیئت کنفدراسیون بین المللی اتحادیه‌های کارگری به درخواست سندیکاهای کارگری موریتانی و در پی شکایت خدمتکاران زن موریتانی اخراج شده از عربستان انجام شد، این خدمتکاران تاکید می‌کردند در مدت حضورشان در عربستان که در شهرهای مختلف کارگری می‌کردند، در معرض بدرفتاری و رفتار خشونت آمیز کارفرمایان سعودی خود قرار داشتند.
همچنین در این راستا، سازمان‌دهندگان طرح موسوم به برنامه ملی مبارزه با نقض حقوق کارگران موریتانی در عربستان در اعتراض به بدرفتاری سعودی‌ها با کارگران موریتانیایی، در مقابل سفارت عربستان در نواکشوت تجمع اعتراض آمیز برگزار کرد.
جزئیات بدرفتاری با خدمتکاران زن موریتانیایی در عربستان
مجری این طرح در نامه‌ای که در روزنامه القدس العربی منتشر شد، خطاب به مقامات سعودی نوشته بود سفیرمان(موریتانی) را در جریان مشکلات و رنج کارگران زن موریتانیایی در منازل سعودی‌ها قرار داده، ساده‌ترین حقوق این زنان نقض می‌شود، آنها همچنین به خاطر وضعیت اقتصادی و اجتماعی‌شان هدف سوء‌استفاده اخلاقی قرار گرفتهاند.
در این نامه آمده بود:«به خاطر حفظ روابط دوجانبه‌ای که میان مردم دو کشور برقرار است، پادشاهی سعودی باید گام‌های سریعی برای توقف نقض حقوق زنان موریتانیایی در منازل سعودی بردارند،پیش از آنکه ما را به سمت اختلافات سوق دهد، چرا که طی هفته‌های گذشته از طریق گفت‌وگو با برخی قربانیانی که از عربستان سعودی برگشتند و نیز خدمتکاران دیگری که همچنان در منازل کارفرمایان سعودی کار میکنند، مشخص شد که آنها با انواع رنج، بدرفتاری و سوء‌استفاده و بدترین نوع رفتار روبرو هستند.
بر اساس این نامه، خدمتکاران موریتانیایی از سوی کارفرمایان سعودی مجبور می‌شوند هر روز به مدت 18 ساعت پیاپی بدون استراحت کار کنند و از حقوق بدیهی خود مانند تعطیلی هفتگی و نیز دریافت دستمزد ساعات اضافه‌کاری محروم هستند.
به گزارش تسنیم، این نامه آورده بود: خدمتکاران موریتانیایی همچنین از داشتن قراردادهای قانونی محروم هستند و با وجودی که پیش از ترک موریتانی، قراردادهای کاری با آنها امضا می‌شود،ولی بلافاصله پس از رسیدن به عربستان، با قراردادهای دیگری که آنها را تبدیل به برده و کنیز در خانه‌های سعودی میکند، روبرو می‌شوند.
در این نامه آمده است خدمتکاران زن موریتانیایی در عربستان با یک مشکل دیگر هم روبرو هستند: «ضامن‌های آنها، مدارک شناسایی‌شان را مصادره میکنند، آنها ساعات غیرکاری در اتاق‌های تنگ و کوچک محبوس می‌شوند که بر انزوای آنها می‌افزاید و آنها را در معرض خطر بدرفتاری‌های روحی، جسمانی و جنسی قرار می‌دهد».
برنامه مقابله با نقض حقوق خدمتکاران موریتانیایی شاغل در منازل سعودی‌ها خواستار تدابیر فوری برای توقف نقض حقوق آنها و توقف تجارت انسان و نیز عقد قراردادهای قانونی برای کارگران موریتانیایی متناسب با توافق‌نامه‌های بین المللی شده است.
رنج‌نامه کارگران هندی در عربستان
کارگران هندی از جمله اتباع خارجی مقیم عربستان هستند که همواره از نقض حقوق و رفتارهای خشن و غیر انسانی کارفرمایان سعودی خود شکایت میکنند به طوری که یک روزنامه‌نگار هندی کتابی را با عنوان بردگان سعودی به رشته تحریر درآورده است.
جوی رافائیل در این کتاب با پرداختن به رنج و مشکلات فراوان کارگران خارجی به ویژه هندی، سعودی‌ها را افرادی توصیف کرده که انسان‌ها را به بیگاری و بردگی می‌کشانند و فقط به پول فکر میکنند
این کتاب در 18 فصل تنظیم شده و به رنج‌نامه 17 کارگر هندی که در معرض شکنجه، بهره‌کشی و سوء‌استفاده در عربستان قرار گرفتهاند، اشاره میکند.
این فعال رسانه‌ای هندی با توجه به این‌که سال‌ها در عربستان اقامت داشته و در عرصه رسانه فعالیت می‌کرده، به سرگذشت تکان دهنده کارگران هندی در این کشور اشاره کرده است.
به گفته وی، رفتار زشت سعودی‌ها با کارگران خارجی و سوء‌استفاده از این افراد تفاوتی با برده‌داری ندارد و مسئله فاجعه‌بارتر این است که بسیاری از سعودی‌ها همان شیوه رفتاری با کارگران غیر مسلمان را در مورد کارگران مسلمان به کار می‌برند.
نظام کفالت یا ضمانت که کارگر را تحت تکفل کارفرما قرار می‌دهد، بهترین سند برای نشان دادن عمق رنج و مصایب کارگران خارجی و سوء‌استفاده سعودی‌ها از این افراد است که به گفته روزنامه‌نگار هند، این نظام در عربستان به تنهایی تصویر درستی از شرایط کارگران خارجی در این کشور ارائه میکند،زیرا به محض ورود کارگران خارجی به فرودگاه‌های عربستان، آنها باید مدارک شناسایی خود را تحویل ضامن بدهند.
به گفته رافائل، این کتاب تنها قطره‌ای از مصایب و رنج کارگران خارجی در عربستان و ظلم و ستم سعودی‌ها است، کارگران خارجی با شرایط رعب‌آوری روبرو هستند، آنها هیچ کسی را ندارند که از آنها حمایت کند.
اظهارات نژادپرستانه سعودی‌ها علیه مهاجران
عبدالوهاب آل مجثل عضو سابق مجلس مشورتی عربستان در اظهاراتی نژادپرستانه به مخالفت با حضور کارگران خارجی در این کشور پرداخته و گفته بود کارگران خارجی حق ندارند در سعودی کار کنند، خارجی‌ها امکانات ما را می‌بلعند، آنها هفت میلیون مرغ می‌خورند و یک سوم آب کشورمان را مصرف میکنند.
وی به طور مشخص با حضور کارگران مسلمان یمنی در عربستان مخالفت کرد و افزود: خارجی، خارجی است، نه برادر من است نه پسرعمویم، فردی گفته است کارگران اتیوپیایی صلح‌جو هستند، این چه صلح‌جویی است؟ .
این اظهارات نژادپرستانه در حالی است که تقریبا بدون حضور کارگران خارجی، چرخ‌های اقتصاد و پروژه‌های مختلف به ویژه ساخت و ساز در عربستان از کار می‌افتد و این افراد با تحمل رنج و سختی کار و شرایط طاقت فرسایی که کارفرمایان سعودی برای آنها به وجود می‌آورند، از حداقل حقوق خود هم محروم هستند.
یک شهروند عربستانی در واکنش به این اظهارنظر گفته بود: یمنی‌ها برادرمان ما هستند بنا به نص قرآن که إنما المؤمنون إخوة، من مسلمان هستم،شاید زمان و شیوه‌ام متفاوت باشد، اما یک بنگلادشی ممکن است از برادر تنی به من نزدیک‌تر باشد اگر از او به خداوند نزدیک‌تر باشد.
نگاهی به اظهارنظرها و موضع‌گیری‌ها مقامات و رسانه‌های سعودی درباره کارگران خارجی مقیم عربستان نشان می‌دهد که لحن این سخنان و موضع‌گیری‌ها، نژادپرستانه است، آنها از واژگان نادرستی همچون اجنبی و بیگانه برای مسلمانان استفاده میکنند.
به عنوان مثال جمال خاشقجی مدیر یکی از شبکه‌های ماهواره‌ای سعودی در اظهاراتی نژادپرستانه گفته بود الان اگر یک سعودی بخواهد یک پروژه کوچک را اجرا کند،نمی‌تواند، زیرا بازار سعودی از سوی اجانب ربوده و اشغال شده است، باید حملات برای تعدیل وضع بازار ادامه یابد.
بدرفتاری و رفتارهای خشن سعودی‌ها با کارگران خارجی به حدی رسیده است که حتی انتقاد برخی شیوخ سعودی را هم به دنبال داشته است، به طور مثال در پی انتشار نوار ویدئویی از یک شهروند سعودی که راننده غیر سعودی یک خودرو را مورد ضرب و شتم قرار داده و به وی توهین کرده بود، نایف الصحفی اعلام کرد برخی شهروندان سعودی رفتار خشنی با کارگران خارجی دارند که برای کسب روزی به پادشاهی سعودی آمده‌اند و این رفتارهای آنها بر خلاف تعالیم دین حنیف اسلام و قرآن کریم است.
در این فیلم، شهروند سعودی، به خاطر این‌که راننده پاکستانی، فقط به خاطر برخورد جزئی خودرو‌اش با خودروی سعودی مورد ضرب و شتم و فحاشی وی قرار می‌گیرد.
نظام برده‌داری نوین در عربستان
با وجود برچیده شدن برده‌داری درجهان، همچنان برخی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس به ویژه عربستان بر شکل جدید برده‌داری که نظام کفالت است، اصرار دارند و از نیاز شدید کارگران خارجی به کار و به دست آوردن منبعی برای امرار معاش خود و خانواده‌هایشان، سوء‌استفاده میکنند و بر همه امور این کارگران سیطره داشته و محدودیت‌های زیادی بر آنها اعمال میکنند که اختلاف و تفاوت زیادی با برده‌داری در قدیم به ویژه در دوره جاهلیت ندارد.
برده‌داری نوین
با وجود وعده‌هایی که حکومت سعودی و برخی حکومت‌های دیگر عربی برای لغو نظام کفالت داده‌اند، با این حال این مسئله از حد قول و وعده دادن فراتر نرفته و نظام حاکم بر کارگران خارجی در عربستان و برخی کشورهای عربی دیگر همچنان به شکل اساسی بر کفیل مبتنی است، یعنی یک کارگر خارجی تنها زمانی می‌تواند در بازار کار عربستان کار کند که یک کفیل یا ضامن سعودی داشته باشد، مقامات سعودی با مطرح کردن بهانه‌هایی همچون وجود تضمین برای پرداخت بدهی و تعهدات از سوی کارگران خارجی هنگام ترک کشور، برده‌داری نوین را توجیه میکنند.
واقعیت این است که این نظام، نقض گسترده حقوق بشر را به دنبال داشته، به طوری که یک کارگر خارجی بدون موافقت کفیل یا ضامن خود نمی‌تواند در عربستان اقامت کند یا به کار دیگری منتقل شود، همچنانکه کفیل سعودی، مجوز سفر کارگر خارجی را مصادره میکند و کارگر خارجی بدون داشتن این مجوز نمی‌تواند از عربستان خارج شود، حتی مجوز رانندگی یا افتتاح حساب بانکی یا آوردن همسر بدون موافقت کفیل یا ضامن سعودی امکان‌پذیر نیست و سعودی‌ها بر همه امور کارگران خارجی مسلط هستند.
سازمان‌های حقوق بشری موارد زیادی از باج‌خواهی کارفرمایان سعودی از کارگران خارجی ثبت کرده‌اند، از جمله این‌که کفیل سعودی تنها زمانی با سفر کارگر خارجی موافقت میکند که وی مبلغ پولی را که کفیل سعودی درخواست میکند، بپردازد.
به گفته فعالان حقوق بشری، نظام کفالت رایج در عربستان و برخی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس هیچ تناسبی با قوانین حقوق بشر به ویژه معاهده بین المللی ویژه حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ندارد.تسنیم
