عبدالباری عطوان، روز گذشته در سرمقاله خود در روزنامه رأی الیوم از تشکیل محوری قدرتمند برای خاورمیانه جدید گفت و نوشت
نشست سه‌جانبه روسای جمهوری روسیه، ایران و ترکیه در سوچی، نقطه عطف مهمی در تاریخ منطقه به‌حساب می‌آید و بر این اساس، من بعد از این وقوع هر تحول غیرقابل پیش‌بینی و غیرعادی در سطح منطقه را بعید نمی‌دانم چراکه ما در آستانه تغییر ساختاری خاورمیانه هستیم.
به‌نظر مي‌رسد نخستين تحول غيرعادي كه عطوان از آن سخن گفته، تنها ساعاتي بعد از پايان نشست سوچي و در راه بازگشت رجب طيب اردوغان به تركيه صورت گرفته است.
رئيس‌جمهور تركيه به رسانه‌هاي تركيه‌اي همراه خود گفته احتمال برقراري تماس با نظام سوريه به‌منظور هماهنگي‌هاي امنيتي منتفي نيست چراكه درهاي سياست هميشه باز است. اظهارات اردوغان تنها يك روز بعد، از سوي بثينه شعبان، مشاور ويژه بشار اسد كه اكنون به چين سفر كرده است، پاسخ داده شد. شعبان در گفت‌وگو با خبرگزاري روسي اسپوتنيك گفته: دمشق آماده است با هركس كه به ضرورت راه‌حل سياسي به‌منظور پايان بحران سوريه ايمان دارد، گفت‌وگو كند.
اما دومين تحول غيرعادي نيز به فاصله اندكي، در ساعات پاياني روز جمعه، در جريان تماس تلفني دونالد ترامپ، رئيس‌جمهور آمريكا با اردوغان صورت گرفته است. ترامپ در اين تماس به رئيس‌جمهور تركيه گفته ديگر به كردها سلاح نخواهد داد و اين كار بايد خيلي زودتر انجام مي‌شد. مواضع غيرقابل پيش‌بيني ترامپ كمي بعد با صدور بيانيه‌اي از سوي كاخ سفيد نيز تأييد شد.
در اين بيانيه، تصميم ترامپ به‌منظور توقف حمايت تسليحاتي از كردها، گامي در جهت نابودي داعش توصيف شده است. حمايت همه‌جانبه آمريكا از نيروهاي كرد حاضر در سوريه، يكي از 2 محور اصلي اختلافي اردوغان با اين كشور به‌حساب مي‌آمد و اكنون با عقب‌نشيني واشنگتن، به‌نظر مي‌رسد راه براي اجراي توافق سه‌جانبه سوچي در مناطق شمالي سوريه بيش از هر زمان ديگري هموار شده است.
- توافق عفرين در برابر ادلب
- پيش از اين شبكه الميادين در گزارشي به نقل از منابع آگاه مدعي شده بود كه مسئله ورود نظامي تركيه به عفرين در مقابل ورود ارتش به ادلب، به‌دليل عدم‌امكان مذاكره مستقيم دمشق و آنكارا و همچنين تداوم حمايت‌هاي آمريكا از كردهاي مستقر در عفرين حل نشده باقي مانده است. شبكه روسيا اليوم در گزارش خود با اشاره به تماس تلفني ترامپ و اردوغان نوشته است: عملكرد آمريكا در شمال سوريه نشان مي‌دهد كه اين كشور براي دومين‌بار بر سر يكي از متحدان خود در خاورميانه با روسيه و تركيه معامله كرده است.
- ائتلافي براي خاورميانه جديداز سوي ديگر، محمد قواص، تحليلگر نزديك به عربستان سعودي در يادداشتي با عنوان «رفتار آمريكا با متحدان خود در منطقه» در روزنامه القدس العربي، با اشاره به تماس تلفني ترامپ و اردوغان نوشته است: بعد از عدم حمايت آمريكا از بارزاني و شكست طرح همه‌پرسي استقلال، اين دومين‌بار است كه واشنگتن پشت كردها را در منطقه خالي مي‌كند. اين در حالي است كه طي سال‌هاي گذشته، همواره از كردها به عنوان دومين متحد استراتژيك آمريكا بعد از اسرائيل در آينده خاورميانه ياد مي‌شد و حجم گسترده كمك‌هاي نظامي و امنيتي به نيروهاي دمكراتيك سوريه و ساخت چندين پايگاه نظامي براي آنان از سوي آمريكا، بهترين نشانه به منظور اثبات اين ادعا به شمار مي‌رود.
- عطوان در پايان مقاله خود تأكيد كرده است محور سه‌جانبه سوچي قادر به اجراي طرح «غيرمذهبي» خود براي آينده منطقه خاورميانه خواهد بود و محور مقابل كه با داعيه‌هاي مذهبي و فرقه‌گرايي با حمايت آمريكا و اسرائيل در عربستان رونمايي شد، محكوم به شكست است. او پيش‌بيني كرده است تحولات غيرعادي بعدي، شامل ابراز آمادگي مصر براي پيوستن به ائتلاف سوچي خواهد بود.
