تعلیق دو توافق اتمی بین روسیه و آمریکا که کاهش میزان پلوتونیوم با کاربرد جنگی اصلیترین آن بود و اقدام واشنگتن در آزمایش دو بمب هستهای اما بدون کلاهک اتمی، نشانه احتمال افزایش مجادله در این زمینه است
به گزارش ایرنا، آمریکا به تازگی دو بمب اتمی هدایت شونده جدید از نوع ب 61 را بدون ماده هستهای با پرتاب از بمب افکنهای پنهانکار بی – 2 پرتاب کرده، ولی زمان دقیق آن اعلام نشده است.
بنا به اعلام روز جمعه شبکه دوم تلویزیون دولتی روسیه، تولید بمب جدید ب 61 که باید از سال 2020 به ارتش آمریکا تحویل شود، از سال جاری آغاز شده است.
این آزمایش تقریبا همزمان با تعلیق توافقنامه سال 2000 بین دو کشور برای کاهش ذخائر پلوتونیوم از سوی مسکو در اعتراض به خودداری آمریکا از اجرای تعهدهای خود، انجام گرفته است.
روسیه در چارچوب اجرای این تعهد، نیروگاه ویژه بلویارسک برای تولید برق از سوخت به دست آمده از پلوتونیوم را در استان سوردولوفسک راه اندازی کرد که همچنان در حال کار است.
این طرح در قالب توافق دو کشور برای از بین بردن 34 تن پلوتونیوم امضا شد که متعهد شدند، تاسیسات ویژه ای را برای نابود یا تبدیل کردن این مواد ایجاد کنند.
بنا به گزارش رسانه های روسی، آمریکا تاکنون از انجام اقدام مشابه خودداری کرده و مرکزی که قرار بود برای تبدیل پلوتونیوم به سوخت در کارولینای جنوبی ساخته شود به علت مخالفت کنگره با تامین بودجه آن نیمه تمام رها شده است.
کارشناسان آمریکایی اکنون راه جایگزین قرار دادن پلوتونیوم در تانکرهای ویژه با مایع مخصوص و نگهداری در عمق زمین را پیشنهاد کرده اند که با مخالفت روسیه مواجه شده است، زیرا امکان استفاده جنگی از آن برای ساخت بمب در کوتاه ترین زمان ممکن است.
ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه چندی پیش نیز از آمریکا برای اجرا نکردن تعهدهای خود در قالب این موافقتنانه انتقاد کرده بود.
اکنون مسکو با توجه به این رویکردها و همچنین تداوم سیاست های ضد روسی اقتصادی و نظامی به ویژه تهدیدهای آمریکا و ناتو در قالب گسترش نفوذ نظامی به مرزهای روسیه، قصد ندارد پلوتونیوم خود را یکجانبه نابود کند و بر همین اساس پوتین روز دوشنبه دستور تعلیق توافقنامه کاهش پلوتونیوم را صادر کرد که سبب واکنش واشنگتن شد.
به گزارش خبرگزاری ایتارتاس، مارک تونر یکی از سخنگویان وزارت خارجه آمریکا تعلیق این موافقتنامه را یک تراژدی واقعی خواند.
پس از اقدام رئیس جمهوری روسیه، وزارت خارجه این کشور نیز برای احیای توافق اتمی پیش شرط لغو تحریم های ضد روسی را گذاشت و اعلام کرد: واشنگتن و متحدانش با بی شرمی از کاربرد سیاست بازداشتن مسکو سخن می گویند.
در این بیانیه آمده است: مسکو مجبور به انجام این تدبیر شد، زیرا موافقتنامه (تعلیق شده) را از گام های مهم خلع سلاح اتمی می داند، ولی متاسفانه اخیرا آمریکا اقدام های غیردوستانه ای انجام داده و با توسل به بهانه های واهی، تحریم های مختلفی از جمله اقتصادی علیه روسیه وضع کرده است.
از سوی دیگر، روز چهارشنبه نیز مسکو با تاکید بر اینکه تحریم های ضدروسی اعمال شده از سوی آمریکا از جمله توقف روابط هسته ای تدابیر متقابل مسکو را می طلبد، دومین توافقنامه اتمی دو جانبه را تعلیق کرد.
بنا به دستور دیمیتری مدودیف نخست وزیر روسیه که دستور تعلیق توافقنامه تحقیق و برنامه ریزی در امور مربوط به طراحی و ساخت نیروگاههای اتمی با سوخت غنی شده پائین را صادر کرد، آمده است: اقدام های آمریکا در رابطه با تحریم های ضد روسی به گونه ای مستقیم چارچوب اجرای موافقتنامه (اتمی) دو کشور را تحت تاثیر قرار داده بود.
در ادامه گزارش آمده است: آوریل سال 2014 شرکت روس اتم نامه ای از مرکز انرژی آمریکا در سفارت این کشور در مسکو دریافت کرد که با اشاره به دستور واشنگتن از توقف همکاری در عرصه انرژی اتمی مرتبط با وقایع آن زمان اوکراین خبر داده بود.
نخست وزیری روسیه ادامه داده است: اقدام آمریکا نقض آشکار مفاد موافقتنامه دو کشور بود که برای گسترش همکاری های هسته ای از جمله انجام پژوهش های علمی، طراحی های اتمی، تولید انرژی و ایجاد پایه های محکم برای رسیدن به این اهداف شکل گرفته بود.
براساس موافقتنامه امضا شده در سپتامبر سال 2013 که تعلیق آن اعلام شده است، قرار بود طرح جایگزینی راکتورهای تحقیقاتی روسیه از سوخت غنای بالا با کم غنی شده با همکاری آمریکا اجرا شود.
مارک تونر معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در این باره نیز ضمن ابراز تاسف، اعلام کرده که موافقتنامه تعلیق شده بسیار مهم بود.
از سوی دیگر، سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه با ابراز نگرانی از استقرار بمب های اتمی جدید آمریکا در اروپا گفت: کلاهک های هسته ای جدید ممکن است برای نابودی اهداف در مناطق پرجمعیت و نیز هدف های نظامی بکار گرفته شود.
به گزارش ایرنا، ریابکوف اواخر مرداد ماه در نشست با نمایندگان مجلس اجتماعی روسیه برنامه آمریکا برای استقرار کلاهک های هسته ای В61-12 در منطقه بوخلیا در آلمان را نگران کننده و انزجار آور خواند.
به نوشته تارنمای روسی «ولادتایم» به نقل از این مقام روسی، این کلاهک های هسته ای ممکن است برای نابودی اهداف در مناطق پرجمعیت و نیز هدف های نظامی بکار گرفته شود.
وی همچنین گفت که آمریکا از نظر شمار کلاهک های هسته ای مستقر شده از روسیه پیشی گرفته است.
ریابکوف افزود: روسیه در هر صورت وضعیت را زیر نظر خواهد داشت و اجتناب ناپذیر بودن پیامدهای شرکت در اجرای طرح های آمریکایی را به کشورهای اروپایی گوشزد می کند.
معاون وزیر خارجه روسیه تاکید کرد: ادامه اقدامهای اتمی آمریکا در اروپا به ویژه انتقال اطلاعات و دانش استفاده از سلاح هسته ای به برخی کشورهای اروپایی در چارچوب تمرین ماموریت های مشترک هسته ای نگران کننده است و نقض آشکار پیمان منع گسترش سلاح اتمی می باشد.
ریابکوف همچنین به ادامه گسترش سپر پدافند موشکی ناتو در اروپا اشاره کرد و افزود: مسکو بارها در مورد استقرار اجزای زیرساخت های راهبردی نزدیک مرزهای خود ابراز نگرانی و تاکید کرده است که این گونه اقدام ها امنیت راهبردی روسیه را دربر می گیرد.
وی گفت: در این طرح ها، شاهد بی علاقه بودن واشنگتن و بروکسل برای تغییر رویکرد خود در مساله امنیت موشکی هستیم و این اقدام ها به رغم حل و فصل موضوع برنامه هسته ای ایران همچنان ادامه دارد.
اکنون تداوم سیاست های ضدروسی از جمله تحریمهای رو به افزایش اقتصادی و فشارهای نظامی همراه برنامه گسترده آمریکا برای نوسازی زرادخانه اتمی خود از جمله ساخت بمبهای کوچک تر و پر قدرت تر در برابر تاکید روسیه برای ارائه پاسخ همسنگ به این رویکردها، نشان می دهد مجادله اتمی و نظامی بین مسکو با واشنگتن و غربیها میتواند از سطح کنونی بسیار فراتر برود.