چین اگرچه عنوان پر جمعیت ترین کشور دنیا را یدک می کشد و با یک میلیارد و ۴۳۰ میلیون نفر همچنان در صدر پرجمعت ترین کشورهای دنیا قرار دارد اما این روزها مساله کاهش جمعیت به یک دغدغه در چین تبدیل شده است موضوعی که حتی کارافرینان این کشور را هم نگران کرده است
دولت چین در چند سال گذشته که خطر کاهش جمعیت را احساس کرده بود سعی کرد از طریق لغو قانون تک فرزندی جلو کم شدن جمعیت را بگیرد به طوری که از سال ۲۰۱۶ اجازه داد هر خانواده دستکم دو فرزند داشته باشند اما به نظر می رسد این قانون هم کافی نبوده و چین همچنان سیر نزولی رشد جمعیت را طی می کند تا حدی که دو تن از نام آورترین کارآفرینان این کشور به نام های «جک ما» موسس شرکت علی بابا و «ایلان ماسک» مدیر اجرایی شرکت خودروسازی تسلا نیز نسبت به کاهش جمعیت در چین اظهار نگرانی کرده اند.
«ماسک» و «ما» این دو میلیاردر بزرگ چین که در زمینه هوش مصنوعی فعالیت دارند و از این طریق به ثروتی سرشار دست یافته اند هفته گذشته در کنفرانس جهانی هوش مصنوعی در شهر شانگهای چین گفتند بیشترین نگرانی مردم تا ۲۰ سال آینده باید سقوط نرخ جمعیت باشد تا نگرانی های مربوط به هوش مصنوعی.
با این حال آمارهای رسمی نشان دهنده رشد جمعیت در چین است ولی نرخ رشد همچنان مساعد نیست رقم جمعیت این کشور حالا به یک میلیارد و ۴۳۰ میلیون نفر رسیده است که نسبت به یک میلیارد و ۳۵۰ میلیون نفر سال ۲۰۱۳ میلادی افزایش نشان می دهد.
در این میان ارقام موید آن است که جمعیت هندوستان دومین کشور پرجمعیت دنیا ۱۲۰ میلیون نفر از چین کمتر است و جمعیت آمریکا هم با فاصله زیاد ۳۲۳ میلیون نفر در سال ۲۰۱۹ میلادی اعلام شده است.
در حال حاضر دولت مرکزی چین روی ۵ منطقه خودمختار و ۲۲ استان و ۴ شهر زیر نظر دولت و همچنین دو منطقه ماکائو و هنگ کنگ نظارت دارد پکن بر اساس اصل یک چین تایوان را نیز یکی از استان های این کشور می داند.
تراکم جمعیت
اگرچه چین پرجمعیت ترین کشور دنیا است اما تراکم جمعیت در آن در هر کیلومتر مربع ۱۴۵ نفر است در این زمینه چین در رده ۸۱ دنیا قرار دارد هرچند در برخی از مناطق شهری تراکم جمعیت بسیار زیاد است و ازدحام کاملا نمایان است.
برای نمونه شهر شانگهای در شرق چین که بزرگترین شهر این کشور و دنیا محسوب می شود نزدیک به ۳ هزار و ۸۰۰ نفر را در هر کیلومتر مربع در خود جای داده است.
بزرگترین شهرها
در چین فقط چند شهر هستند که در فهرست ۳۰ شهر بزرگ دنیا به حساب می آیند بیشتر شهرهای این فهرست متعلق به فرانسه، هند و فیلیپین است.
در این فهرست هنگ کنگ و ماکائو در جنوب چین در رده های هشتم و نهم هستند تراکم جمعیت هنگ کنگ ۶۸ هزار نفر در هر کیلومتر مربع و برای ماکائو ۶۵ هزار نفر در هر کیلومتر مربع است.
در این میان تراکم جمعیت ماکائو از لحاظ وسعت این شهر بالاتر است و البته شاخصه های آن برای زندگی بسیار مطلوب گزارش شده و دارای دومین شاخص توسعه انسانی در دنیا است.
جمعیت و ثروت
از دیدگاه بانک جهانی چین یک کشور بادرامد نسبتا متوسط محسوب می شود ولی نرخ فقر در کشور دایما در حال کاهش است به طوری که میلیون ها نفر از مردم با تلاش های دولت های مرکزی و محلی پس از شروع اصلاحات در سال ۱۹۷۸ میلادی از فقر نجات یافته اند.
فقط نزدیک به ۱۰ درصد از کل این جمعیت فقیر محسوب می شود و روزانه نزدیک به یک دلار درامد دارند که نسبت به ۶۴ درصد ۳۵ سال قبل کاهش بی نظیری نشان می دهد ضمن آنکه هر سال بین ۱۰ تا ۱۳ میلیون نفر در چین شاغل می شوند و نرخ بیکاری بین ۴ تا ۴ و نیم درصد است.
همچنین در چین نزدیک به ۵۶ قومیت زندگی می کنند که در اقلیت هستند اصلی ترین نژاد مردم این کشور نژاد هان است که ۹۵ درصد جمعیت را تشکیل می دهد. تاریخ جمعیت چین
چین کشوری است که در طول تاریخ با جنگ ها و بلایای طبیعی و مصایب فراوانی چون قحطی و فقر روبرو بوده است از میان ۱۲ جنگ خونینی که در طول تاریخ به ثبت رسیده ۶ جنگ آن در چین رخ داده است.
آمارها نشان می دهد در طول این ۶ جنگ بیش از ۱۲۳ میلیون نفر کشته شده اند تنها در یکی از خونین ترین آنها در دوران پادشاهی سه گانه در ۲۲۰ تا ۲۸۰ پس از میلادی و همچنین به دلیل قحطی و بیماری ۴۰ میلیون نفر جانشان را از دست دادند.
رشد جمعیت در چین
در چین رشد جمعیت یک معضل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی بوده است در طول قرن بیست و یکم و بخصوص در دوران انقلاب فرهنگی در سال های ۱۹۶۰ میلادی جمعیت دایما رو به رشد بود.
بتدریج دولت چین تلاش کرد تا رشد جمعیت را کنترل کند سیاستی که از سال های ۱۹۷۰ میلادی شروع شد و نهایتا در سال ۲۰۱۶ میلادی پس از مخالفت های فراوان مردمی و با توجه به بهبود شرایط اقتصادی مردم تغییر کرد و دو فرزندی در کشور آزاد شد.
به نظر می رسد با سیاستگذاری جدید چین رشد جمعیتی که در یک دهه قبل بیش از ۵ درصد بوده است تا سال ۲۰۳۰ میلادی آرام آرام ادامه داشته باشد و پس از آن روند کاهش جمعیت در کشور شروع خواهد شد.
از تغییرات دیگر هم می توان به جمعیت سالمندان اشاره کرد که برای سال ۲۰۲۸ میلادی نزدیک به ۲۴۰ میلیون نفر براورد شده است.
در همین دوره نزدیک به ۱۲۰ پسر در برابر ۱۰۰ دختر وجود دارد که با این حساب تا ۱۵ سال دیگر بسیاری از مردان ۳۰ سال در این کشور هنوز موفق به یافتن زوج نشده اند.
در این دوره پیش بینی می شود که رشد جمعیت چین متوقف شود و تا سال ۲۰۵۰ میلادی هند با توجه به رشد فعلی جمعیت، از لحاظ شمار جمعیتی از چین پیشی خواهد گرفت.
کارشناسان پیش بینی می کنند تا سال ۲۰۷۰ نرخ زاد و ولد در جهان کاهش یابد و دنیا دیگر قادر به جایگزین کردن نسل های پیشین نباشد نرخ فعلی جایگزینی جهانی جمعیت ۲.۱ تولد است نرخ زاد و ولد جهانی فعلی ۲.۵ است اما پیش بینی می شود که تا سال ۲۱۰۰ به ۱.۹ کاهش یابد.
چین به عنوان یکی از کشورهای در حال توسعه به رشد جمعیت نیاز دارد این کشور از نظر اقتصادی رشد خوبی دارد و توانسته است دستکم رشد اقتصادی را در حدود ۶ درصد حفظ کند کارشناسان معتقدند بخشی از رشد چین نتیجه وجود نیروی کار ارزان است که به دلیل برخورداری این کشور از جمعیت زیاد روی داده است موضوعی که حالا بزرگان صنعت چین خطر آن را متوجه شده اند و به دنبال راهی برای کنترل آن می گردند.