دلایل کاخ سفید برای دخالت در شبه جزیره
تحرکات آمریکا در هنگکنگ و ترغیب معترضان از سوی واشنگتن انتقاد مقامات پکن را به همراه داشته و بررسی تحولات اخیر تا حدودی دلایل کاخ سفید از دخالت در امور این شبه جزیره را مشخص میکند.
هنگکنگ، منطقهای که به عنوان یک هاب تجاری و شهری پر از جنب و جوش شناخته میشود، این روزها اتفاقات خاصی را تجربه میکند. تظاهرات و خشونت، واژههایی هستند که با این بندر شناخته شده تجاری تناسب چندانی نداشته و مسلما برای مردم این منطقه نیز تبعات خوبی به همراه نخواهد داشت. در نگاه اول به نظر می رسد نقطه آغاز اعتراضات در هنگ کنگ به ماه ژوئن باز میگردد؛ زمانی که هنگکنگیها به نشانه اعتراض به لایحه استرداد برخی از مجرمین به چین با برگزاری تظاهراتی گسترده همزمان با سی امین سالگرد حادثه میدان تیان من، پرده اول این نمایش را اجرا کردند.
مسئلهای که باعث نگرانی شده تبدیل این تظاهرات از حالت آرام به شکل خشونت آمیز است. 10 تیرماه و همزمان با انتقال حاکمیت هنگ کنگ به پکن در سال 1997 معترضان به پارلمان هجوم بردند. گروه کوچکی که به گفته رسانهها دانشجو بودند با ماسک و کلاه ایمنی با شکستن شیشههای ورودی وارد پارلمان شدند. حمله به پارلمان اتفاقی است که نمیتوان به آن بی توجه بود و هرچند نیروهای پلیس تا زمان حمله سعی در عدم رویارویی خشونت بار با معترضان بودند اما به نظر این حمله برنامه ریزی شده بود و هدف از آن تحریک نیروهای پلیس بود. از این پس پلیس مجبور به برخورد با معترضان با گاز اشک آور و گلولههای پلاستیکی شد که تنها آمار مجروحان در 30 تیرماه به 45 نفر رسید.
هرچند اعتراض مدنی حقی است که به هیچ عنوان نمیتوان آن را انکار کرد اما نکته جالب اینجاست که اعتراضات سیاسی گسترده که در نهایت منجر به خشونت پلیس شود، در هنگکنگ رایج نبوده اما در هفتههای اخیر این شبه جزیره شباهت زیادی به یک میدان جنگ پیدا کرده است. اتفاقاتی اینچنینی برای منطقهای که یکی از آرامترین و امنترین نقاط دنیا به شمار میرود و به واسطه همین آرامش تجارت خود را شکوفا کرده کرده، عجیب به نظر میرسد. در خلال اعتراضات بود که دولت چین موضوع دست داشتن کشورهای خارجی بخصوص آمریکا در امور هنگ کنگ را مطرح کرد. سخنگوی وزارت خارجه چین در 14 مرداد در اعتراض به تحرکات واشنگتن گفت: برخی شخصیتهای آمریکا سیاه را سفید جلوه میدهند یا برعکس، و برای تشخیص درست بودن یا نبودن اصلا زحمتی هم نمی کشند و توطئه شرورانهای نیز دارند که ما قاطعانه با آن ها مخالفیم.
“جهانیان شاهدند که در هنگ کنگ شورشیها به ضرب و شتم و تخریب اموال با استفاده از میل گرد پرداخته اند و به ساختمان مجلس هنگ کنگ و ساختمان دفاتر دولت مرکزی چین در هنگ کنگ حمله کرده و به ویران کردن تاسیسات عمومی و مسدود کردن مسیر وسایل نقلیه عمومی پرداخته اند، همچنین، مواد منفجره خطرناک و تسلیحات تهاجمی انبار کرده اند و به حمله مرگبار به پلیس، کتک زدن افسران پلیس به روشی مرگبار و قطع انگشت افسر پلیس، لکه دار کردن نشان ملی و توهین به پرچم ملی دست زده اند، در حالی که برخی آمریکاییها این اقدامات را «تظاهرات صلحآمیز» می نامند. همه آن هایی که به حسن نیت اعتقاد دارند، می دانند که این خشونتها از معیار حداقلی تمدن و مرز تظاهرات صلح آمیز و آزادی بیان بسیار فراتر رفته و قانونسالاری هنگ کنگ را پایمال کرده و امنیت جانی و مالی شهروندان هنگ کنگ را با خطر جدی رو به رو کرده است.” این جملات وزارت خارجه چین حاکی از عدم رضایت پکن از ادامه تحولات در این منطقه بود.
عکسهای تماس و ملاقات مخفیانه مقامات سرکنسولگری آمریکا در هنگ کنگ با سرکرده های فتنه گران هنگ کنگ نیز حاکی از توجه واشنگتن به خشونتهای این منطقه و استفاده از آن برای اعمال فشار بر پکن است. هرچند اعمال خشونت علیه تظاهرات مدنی اقدامی قابل دفاع نیست اما در طرف مقابل هیچ کشوری در مقابل اقدامات افراطی که نظم و امنیت شهروندانش را تهدید کند، سکوت نکرده و مسلما در برابر چنین اقداماتی واکنش نشان میدهد. باتوجه به شواهد بدست آمده از نقش آمریکا در ناآرامیهای هنگ کنگ مانند دیدار 6 آگوست جودی ادا، مشاور سیاسی آمریکا و رهبران جدایی طلب هنگ کنگ حاکی از بی طرف نبودن دولت آمریکا در این جریان است. البته پیش از این نیز دیدارهایی بین سیاستمداران امریکایی و رهبران مخالف دولت هنگ کنگ مانند جیمی لای صورت گرفت؛ دیدارهایی که به زعم مقامات هنگ کنگی باعث تشدید تنش و به به مخاطره انداختن آینده هنگ کنگ شد. البته در این بین نحوه انعکاس اخبار مربوط به هنگ کنگ توسط رسانههای غربی نیز انتقاد مقامات چینی را به همراه داشته است. لیو ژیاومینگ، سفیر چین در بریتانیا از رسانهها خواست تا اخبار مربوط به تحولات هنگ کنگ را به شکلی منصفانه و بی طرف پوشش دهند.
برخی لایحه استرداد مجرمان هنگ کنگی به چین را ریشه اصلی اعتراضات در این منطقه میدانند اما تحقیقات دیگری نیز در این زمینه انجام شده که نتایج متفاوتی را به همراه داشته است. در طبقه بندی گرانترین شهرهای دنیا برای زندگی هنگ کنگ یکی از رتبههای برتر را در اختیار دارد. اجاره آپارتمان در این شهر به حدی بالاست که با نیویورک و لندن رقابت میکند درحالیکه که متراژ این خانهها حتی به نصف نمونههای مشابه انگلیسی و آمریکایی خود نمیرسد. پس شاید ریشه اعتراضات در این شهر 7.4 میلیون نفری را باید در مسائل اقتصادی دید. از سوی دیگر شکاف طبقاتی بین ثروتمندان و فقرا در نیم قرن اخیر به بالاترین حد خود رسیده است و عدم تناسب بین افزایش دستمزد و نرخ اجاره خانه که در یک دهه اخیر به سه برابر افزایش پیدا کرده باعث نارضایتی مردم شده است. حال این سوال مطرح میشود که آیا اعتراضات اخیر به بهبود شرایط مردم کمکی کرده است؟ مسلما ناآرمی برای منطقهای مانند هنگکنگ که از طریق تجارت به بقاء خود ادامه میدهد همچون سمی خطرناک است. در نتیجه تشویق کشورهای خارجی به گسترش ناآرامی ، این شهر با وضعیتی بحرانی مواجه شده است. طبق اطلاعات ارائه شده از سوی رادیو ملی چین درآمد رستورانها و هتلهای هنگ کنگ به پایینترین سطح در 10 سال گذشته رسیده، صنعت گردشگری یکی از چهار صنعت بزرگ و پشتوانه هنگ کنگ دچار خسارات سنگینی شده است. اگر خدمات مالی، تجارت و ترابری و تأمین هنگ کنگ هم تحت تأثیر منفی این حوادث قرار گیرد، اقتصاد هنگ کنگ خسارت بی شماری خواهد دید. به گزارش بخش اقتصادی شبکه سی ان ان اقتصاد هنگ کنگ در فصل دوم 2019 تنها 6 دهم درصد رشد داشت که پایینترین رشد در یک دهه گذشته به شمار میرود. سقوط سه دهم درصدی تولید ناخالص ملی در سه ماهه اول 2019 حاکی از حرکت این منطقه 7 میلیون نفری به سمت رکود اقتصادی بود. در همین راستا روز پنجشنبه دولت محلی از تزریق بسته تشویقی 2.4 میلیارد دلاری برای کمک به اقتصاد و کاهش بار مالی بر مردم خبر داد.