سوریه بار دیگر دست کم در سطح منطقه‌ای تبدیل به یک موضوع داغ شده است
به نظر می‌رسد که محوریت سوریه در سطح منطقه‌ای با توجه به مکان و تاریخ‌اش فراتر از سطح عادی است. البته اوضاع در این کشور در هفت سال گذشته با توجه به جنگ داخلی عادی نبوده، اما اکنون اکثر ناظران قبول دارند که دولت بشار اسد در این جنگ داخلی پیروز شده و به نظر می‌رسد که جایگاه منطقه‌ای سوریه فراتر از روابط با روسیه و ایران رفته است.
پایگاه خبری WAR ON ROCKS در مطلبی درباره روند افزایش روابط کشورهای دیگر به ویژه کشورهای عربی با سوریه می‌نویسد:” بشار اسد در آینده پیش رو ظاهرا در قدرت خواهد ماند بنابراین کشورهای عربی حتی آنهایی که حامی شورشیان مخالف اسد هستند شروع به نزدیک شدن به دمشق کرده‌اند به نحوی که دوباره به سوریه اجازه می‌دهد که روابطش را با جهان عرب گرمتر کند.
در چند هفته گذشته سرتیتر روزنامه‌ها به جمال خاشقجی و مسئولیت ولیعهد عربستان سعودی در قتل او اختصاص داشت، اما بشار اسد بی سروصدا به صورت راهبردی شروع به بازیافتن جایگاهش نزد کشورهای عربی مهم بود. بشار اسد که هفت سال پیش با توجه به آغاز جنگ داخلی در سوریه از سوی اکثر رهبران جهان کنار گذاشته شده بود، حالا خودش را به جایگاه یک بازیگر کلیدی در منطقه نزدیک می‌کند.
در زمان جنگ خلیج فارس، سوریه به عنوان یک کشور عربی مهم شریک در ائتلافی برای بیرون راندن عراق از کویت ایفای نقش کرد و بعدا دمشق نقش مهمی در پروسه صلح مادرید ایفا کرد. از سال ۲۰۱۱ دولت سوریه در ضمن گرفتار شدن به جنگ داخلی تا حدی زیادی به حاشیه رانده شد و در حال حاضر به پیروزی نهایی نزدیک شده و احتمالا در آینده پیش‌رو باقی خواهد ماند. اکنون دمشق در آستانه بازبینی مجدد محوریت خود در خاورمیانه است.
اخیرا بحث رسانه‌ای و توجه زیادی صرف ملاقات صمیمانه میان وزرای خارجه سوریه و بحرین در ماه سپتامبر در مجمع عمومی سازمان ملل شد. در جریان این ملاقات وزیر خارجه بحرین همتای سوریه خود را در آغوش گرفت و او را برادر توصیف کرد و گفت: کشورهای عربی آماده همکاری با سوریه هستند. این باعث شگفتی عده‌ای شد اما ماه‌هاست که این تغییر موضع کشورهای خلیج فارس نسبت به سوریه رخ داده است. چند ماه پیش نیز یک وزیر خارجه حوزه خلیج فارس یعنی انور قرقاش، مشاور وزیر خارجه امارات متحده عربی در اقدامی غیرمنتظره گفت: بیرون انداختن سوریه از اتحادیه عرب بعد از شروع جنگ داخلی کار اشتباهی بود و جهان عرب زودتر باید با دمشق همکاری کند. اوایل ماه جاری میلادی بشار اسد اولین مصاحبه‌اش با یک روزنامه حوزه خلیج فارس از زمان آغاز جنگ داخلی را انجام داد و به یک نشریه کویتی گفت: سوریه به سطح جدیدی از تفاهم با کشورهای عربی که پیش از این با آن مخالف بودند، رسیده است. در عین حال یک نویسنده کویتی نیز در سرمقاله‌ای حمایتی بر لزوم حمایت از تلاش‌های دولت سوریه برای بازگشت آوارگان سوری به این کشور تاکید کرد. عمان نیز که روابط نزدیکی با سوریه در طول جنگ داخلی داشته اخیرا توافق‌های اقتصادی مهم با سوریه امضاء کرد. یک دیپلمات هندی کهنه‌کار که تقریبا در همه کشورهای عربی بزرگ خدمت کرده و روابط خوبی با عربستان سعودی داشته مدعی است که محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی نیز حتی از طریق مجموعه مصاحبه‌هایی که در آنها علنا پیروزی بشار اسد را پذیرفته، به بشار اسد روی بازی نشان داده و به تمایلش برای کمک به دمشق در صورتی که منجر به کاهش نفوذ ایران در سوریه شود، اشاره داشته است.
رقابت‌های از پیش موجود و جدید منطقه‌ای بین کشورهای منطقه از جمله عربستان سعودی، امارات متحده عربی، ترکیه و قطر موجب شده که دمشق یک هم‌پیمان بالقوه جدید برای یک بلوک یا بلوک دیگر شود و به این ترتیب سوریه می‌تواند از این وضعیت به ویژه برای نیاز مبرمشش به بازسازی بهره‌برداری کند. اخیرا یک توافق انرژی قطری – روسی یک تهدید از سوی عربستان سعودی و امارات متحده عربی قلمداد شد چرا که نشانه‌ای است مبنی بر این‌که متمایل به پذیرفتن بشار اسد به دریافت سلاح‌های روسی و همکاری‌های انرژی است.
دو کشور عربی دیگر که ارتش‌های بزرگی دارند یعنی مصر و الجزایر نیز از بشار اسد حمایت می‌کنند و اخیرا صحبت از حمایت اقتصادی و نظامی علنی از دمشق کردند. تمامی تحولات منطقه‌ای اعم از نیاز ژئولتیکی عربستان سعودی و امارات متحده عربی برای حمایت از بشار اسد یا اهداف ایدئولوژیک برای رقابت با ایران، ترکیه و قطر همگی به نفع حکومت سوریه هستند. به رغم اکراه غرب برای رو کردن به دولت بشار اسد این مساله که اسد در حال پیروزی و حفظ قدرت است موجب شده که طرف‌های مختلف در خاورمیانه در محاسبات‌شان بازنگری کرده و نسبت به رویکردشان در قبال دمشق بازبینی کنند و ما می‌توانیم شاهد آغاز یک مناظره منطقه‌ای جدید بر سر رفتن به سراغ سوریه باشیم که به رغم ضعف‌ها و آسیب‌هایش بعد از جنگ داخلی در حال کسب دوباره محوریتی است که تصورش در هفت سال گذشته غیرممکن بود.”