آیا انقلاب ارمنستان این کشور را از روسیه دور خواهد کرد؟

عمومی

 

به عقیده کارشناسان، ارمنستان با وجود تحولات سیاسی داخلی، به دلایل ژئوپلیتیکی مشخص، از جمله وابستگی اقتصادی و نظامی به مسکو و البته مناقشه قره باغ، روابط متحدانه خود با روسیه را همچنان حفظ خواهد کرد

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، روزنامه اینترنتی «گازیتا.رو» می نویسد: روسیه تاکنون واکنش بسیار آرامی به تحولات اخیر در جمهوری ارمنستان داشته و مایل نیست که روابطش با این شریک مهم اقتصادی و نظامی تیره شود. کارشناسان نیز بر این عقیده هستند که رهبران جدید ارمنستان، هر که باشند، به دلایل ژئوپلیتکی مشخص باید همکاری با روسیه را حفظ کنند.  

“دمیتری پسکوف” سخنگوی کاخ کرملین روز گذشته (سه شنبه) اعلام کرد که مقامات مسکو اطمینان دارند که ارمنستان راه بی ثباتی رادر پیش نگرفته و ثبات سیاسی و یکپارچگی خود را حفظ خواهد کرد. به گفته وی، روسیه امیدوار است که اوضاع در این کشور همسایه سریعا آرام شود و شکل گیری سیاسی در ارمنستان، آنطوری که مورد رضایت مردم این کشور باشد، انجام شود.

“یوگنی مینچینکو” کارشناس سیاسی روس یادآور شده که فقدان هر نوع شعار ضدروسی در جریان تظاهرات خیابانی در ارمنستان، این امیدواری را بوجودآورده که تحولات در این کشورباعث تغییر جدی در سیاست خارجی ایروان نشود.

واکنش آرام مسکو به اتفاقات ارمنستان به منزله آن نیست که کرملین نگرانی از این بابت ندارد. ارمنستان اصلی ترین متحد روسیه در منطقه قفقاز و همچنین عضو سازمان پیمان امنیت جمعی است. “تئودور کاراسیک” کارشناس برجسته مرکز «گلف نیوز» در واشنگتن در این باره می گوید: «بدون تردید اوضاع ارمنستان برای کرملین بسیار حساس است. برای روسیه بسیار مهم است که این کشور در شرایط پیچیده کنونی همچنان در حوزه نفودش باقی بماند.»

به عقیده وی، کرملین به حوادث کنونی در ارمنستان به چشم “انقلاب رنگین” نگاه نمی کند، هرچند تشابهاتی بین این رویداد با حوادث سال 2003 در گرجستان و سال 2004 و 2014 در اوکراین، وجود دارد. مقامات مسکو اصلا مایل نیستند ارمنستان به راهی که اوکراین رفته، قدم بگذارد و بارها نیز تفاوت اوضاع در این دو کشور را مورد تاکید قرار داده اند.

آینده روابط ایروان-مسکو به چه صورت خواهد شد؟

فعلا هیچ مقام رسمی روسی به ارمنستان سفر نکرده و واضح است که مسکو منتظر انتخاب نخست وزیر جدید می ماند که قرار است در تاریخ 2 ماه مه (12 اردیبهشت) مشخص شود. انتظار می رود “کارن کاراپتیان” نخست وزیر موقت که خود نماینده حزب حاکم جمهوری خواه است به این سمت تعیین شود، ولی هنوز معلوم نیست برخورد “نیکول پاشینیان” با این مسئله چگونه باشد.

“ولادیمیر ژاریخین” نائب رئیس موسسه کشورهای جامعه مشترک المنافع در مورد دورنمای روابط ارمنستان با روسیه در شرایط کنونی معتقد است، ایروان لازم نیست انتخاب خاصی بین مسکو یا غرب کند و اینکه چه کسی نخست وزیر جدید شود، فرقی در روند اوضاع نمی کند. پیش از این هم مسکو چندان از سیاست ایروان در نزدیکی به اتحادیه اروپا رضایت نداشت، ولی واکنش منفی به این مسئله نشان نداد. اکنون هم روسیه باید با رهبران جدید ارمنستان دیدار کرده و مواضع آنها را بشنود.»

علاوه بر روابط اقتصادی و عرصه انرژی که ارمنستان کاملا به روسیه وابسته است، حفظ پایگاه نظامی «گومری» در خاک ارمنستان، برای مسکو بسیار مهم است.، چرا که این پایگاه مرزهای جنوبی روسیه را در برابر تهدیدات احتمالی پوشش داده است. البته بر اساس توافقات دوجانبه، این پایگاه امنیت مرزهای ارمنستان را نیز تضمین کرده است.

ارمنستان به حمایت روسیه در رویارویی با ترکیه و آذربایجان نیاز دارد

در عوض “آلکسی مالاشنکو” شرق شناس برجسته روس معتقد است که خطر از دست دادن ارمنستان برای روسیه وجود دارد، ولی در شرایطی که ارمنستان در رویارویی بین دو کشور ترکیه و آذربایجان گیر افتاده، آرامش در منطقه بدون مشارکت روسیه، امکان پذیر نخواهد بود.  

لازم به یادآوری است که مقامات استانبول و باکو واکنش متفاوتی نسبت به رویدادهای اخیر در ارمنستان از خود نشان داده اند. در جمهوری خودخوانده قره باغ کوهستانی اعلام کردند که در روزهای برگزاری اعتراضات خیابانی در ایران، آذربایجان تجهیزات نظامی خود را به خطوط تماس با منطقه قره باغ گسیل داشت. وزارت دفاع قره باغ برای تایید این مسئله، ویدئویی از حرکت تجهیزات نظامی آذربایجان نشان داد.

مقامات باکو نیز ایروان را به نقض رژیم آتش بس متهم کرد. وزارت دفاع آذربایجان اعلام کرد که رژیم ارمنستان بشدت نگران ناآرامی‌های گسترده مردمی است و سعی دارد ملت ارمنستان را در ترس و هراس نگهدارد.

ولی “رجب طیب اردوغان” رئیس جمهوری ترکیه اعلام کرد که در تاریخ 24 آوریل، روز یادبود «نسل کشی ارامنه بدست دولت عثمانی» پیام همدردی خود را برای کلیسای ارامنه در استانبول فرستاده است. این در حالی است که مقامات آنکارا اصلا «نسل کشی ارامنه» را به رسمیت نمی شناسند. ولی اقدام اردوغان ممکن است گویای آن باشد که ترکیه برای گفت‌وگو با ارمنستان تمایل دارد .

البته برغم آنکه چه کسی نخست وزیر ارمنستان شود، وضعیت مناقشه قره باغ کوهستانی هیچ تغییری نخواهد کرد و در این زمینه اختلاف نظری بین نیروهای سیاسی داخلی در ارمنستان وجود ندارد. ضمن اینکه با وجود اختلاف بین روسیه، آمریکا و فرانسه، مواضع این کشورها در قبال مناقشه قره باغ نسبتا یکسان و هماهنگ است. در عین حال طرف روسی امکان مشارکت خود قره باغ در مذاکرات صلح را نیز مثبت ارزیابی می کند و این موضع گیری بسیار نزدیک به دیدگاه نیکول پاشینیان در این رابطه است که بدون تردید نقش مهمی در شکل گیری نیروهای سیاسی جدید در ارمنستان خواهد داشت.

انتهای پیام/