نوذر شفیعی كارشناس مسائل بين‌الملل -حل بحران کره‌شمالی، نیازمند تصمیم بزرگ

عمومی

 

کره‌شمالی بار دیگر یک موشک جدید آزمایش کرد تا نشان دهد قصد تسلیم شدن در برابر فشارهای بی‌امان آمریکا و هم‌پیمانان منطقه‌ای‌اش را ندارد

طبق ادعاي مقام‌هاي پيونگ‌يانگ اين موشك از نوع موشك‌هاي بالستيك قاره‌پيماست؛ درصورت صحت اين ادعا، آزمايش اين موشك، جهشي در قدرت موشكي كره‌شمالي به‌حساب مي‌آيد.در بررسي شرايط كنوني در بحران كره توجه به 3نكته ضروري است؛ اول اينكه، واقعيت‌هاي موجود نشان مي‌دهد تنها گزينه براي بقاي كره‌شمالي، تقويت توانمندي‌هاي موشكي و هسته‌اي و به حداكثر رساندن قدرت نظامي اين كشور است.

دوم اينكه، آمريكا كره‌جنوبي و ژاپن چاره‌اي ندارند جز اينكه از طريق مذاكره و شيوه‌هاي سياسي حل اختلاف وارد گفت‌وگو با كره‌شمالي شوند. شكي نيست كه چه كره‌شمالي يكي از اين 3 كشور را هدف قرار دهد، چه از سوي يكي از آنها هدف حمله قرار گيرد، پيامدهاي بسياري خواهد داشت. نكته سوم اينكه، هرگونه راه‌حلي در شبه‌جزيره كره منوط به مشاركت 6كشور چين، روسيه، آمريكا، ژاپن، كره‌جنوبي و كره‌شمالي است. يك طرح معقول و واقع‌بينانه مي‌تواند بحران در شبه‌جزيره كره را كه نزديك به 7دهه از عمر آن مي‌گذرد به پايان نزديك كند.

سخنان رهبران هر سه كشور آمريكا، كره‌جنوبي و ژاپن خطاب به پيونگ‌يانگ بوي درگيري نظامي‌ مي‌دهد اما به چند دليل مي‌توان گفت وضعيت بحراني كنوني در نهايت به جنگ ختم نخواهد شد. اول اينكه كره‌شمالي به هر حال صاحب تسليحات اتمي است و حمله به اين كشور مي‌تواند به‌معناي آغاز يك جنگ خانمان‌سوز اتمي باشد.

يك جنگ تمام‌عيار اتمي در شرايط كنوني بسيار دور از ذهن است. دوم اينكه منطقه شرق آسيا منطقه‌اي است كه معادلات «قدرت نرم» بر آن حاكم است. به‌عبارت ديگر قدرت كشورهاي اين منطقه، به‌طور مشخص ژاپن و كره‌جنوبي، از قدرت نرم اقتصادي آنها نشأت مي‌گيرد، نه «قدرت سخت» نظامي. قدرت نرم اين كشورها درصورت بروز جنگ در منطقه از هم خواهد پاشيد.

در نهايت اينكه همچنان مسير براي راه‌حل‌هاي سياسي باز است. درصورتي كه 6كشور ذكر شده تمايل به‌دنبال كردن يك راه‌حل عقلايي معطوف به حل بحران داشته باشند، امكان برون‌رفت از شرايط كنوني همچنان وجود دارد. پيش از اين مسكو راه‌حلي تحت عنوان «نقشه راه روسيه» براي حل بحران كره ارائه كرده بود كه مورد توجه جدي قرار نگرفت.

اخيرا پكن هم نقشه راه ديگري تهيه كرده كه مذاكره بر سر آن ادامه دارد اما به‌صورت جدي محور حل بحران قرار نگرفته است.آنچه مشخص است اينكه برون‌رفت از شرايط كنوني ‌ با راه‌حل‌هاي معمول ديپلماتيك ممكن نخواهد بود، بلكه حل اين بحران نيازمند يك تصميم بزرگ از سوي 6 بازيگر اصلي آن است.