قبل از همه روز مادر را بتمام مادران رنجدیده ، شریف وزحمتکش تبریک وتهنیت میگویم
مادر مقدس ترین ، زیبا ترین ، جاودانه ترین وبزرگترین واژه ایست که به وسعت کل جهان !
کلمه مادر شایسته وبایسته وملهم از قدسیتها ،قدردان ترین موجود وماندگار ترین نام است . اسم زیبای مادر را در ادبیات وزبانهای مختلف ومروج جهان در فارسی بنام مادر ، ترکی مامه ، دری مام ، در عربی ام ، والده ، در انگلیسی مدر ،در اروپا ماتر ، در هند اباستا ، در پشتو مور ، در روسی ما ودر آسیای جنوب وشرق ما ها ، مایا وماهایا یاد میکنند . کلمه مادر شاید یگانه کلمه ای باشد در جهان که حرف اول آن یعنی « م » بیانگر عظمت آنست که در سراسر جهان در اول کلمه بطور مشترک بکار رفته است .این وجه مشترک اسما ی مختلف توسط میم در واقع پیوند دهنده زبانها ونزدیک ساختن خصایل ذاتی مادر را در سرآسر جهان تبارز میدهد که دلیل بزرگی وشخصیت والای مادر است. برای یک مادر مهمترین تعلقیت مادری بفرزندانش هست بهر شکلی وبه هر رنگی و جنسیتی که باشد شامل مهر مادری میشود بنا بر آن مادر مهمترین هدیه زنده گی وبالاتراز همه تعلقات است .
مادر بمثابه مهمترین منبع خلقت ،مظهر هستی وپیدایش ،الهامبخش مهر ومحبت ، گرم ترین بهار زنده گی ،آسایش ،عالی ترین تکیه گاه ، نخستین آموزگار ، سرچشمه مهربانی ها ، وسعید ترین هدیه آسمانی وآفرینش است .
احترام بمادر احترام به انسان وعشق بمقام والای انسانیت است .زیراکه مادر بیقین که شهکار خلقت ،چراغ روشن خانه ، باغبان زنده گی ، مایه ی حیات ، تضمین کننده بقای زنده گی ، کلید سعادت ، بهشت دیدار ، کوه بلند وتکیه گاه ، وقارش کهکشان ، گرامی تر از خورشید ، باران گلهای زنده گی ، امن ترین پناهگاه ، وماندگار ترین تجلی جاودان مادر است .
مقام ومنزلت مادر در نگاه بزرگان : مولوی میگفت مادر مایه ی نشاط وامید زنده گی ،پویایی وعشق است ودر بیت زیبایش در وصف مادر چنین میفرماید .
ای بسا از نا زنینان خارکش
بر امید گلعزار ماهوش
همچنان جورج هربرت مادر را آهنربای قلب ، وقطبنمای چشم کودک خوانده است .
شبهون به این عقیده بود که مادر سازنده جهان وتابلوی آفرید گار است . گویته میگفت مادر شهکار حقیقت است ودید گاه دوما ، مادر شدن را مرحله کمال میدانست .
سعدی علیه الرحمه میفرماید
چه خوش گفت زالی بفر زند خویش
چو دیدش پلنگ افگن پیلتن
گر از عهد خوردیت یاد آمدی
که بیچاره بودی در آغوش من
نکردی درین روز بر من جفا
که تو شیر مردی ومن پیر زن
فریدون مشیری یک لحظه مادر داشتن را از همه لذتها گواراتر میداند .
بهترین چیزیکه ما را خوشتر است
لذت یک لحظه مادر داشتن
وشهریار در مورد نقش مادران در تربیت وپرورش فرزندان چنین بیان میداشت.
اغلب کسان که پرده حرمت دریده اند
در کودکی محبت مادر ندیده اند
مادر فرشته ایست کش آهنگ لایلای
قدسی ترین پیام خدا وپیمبر است
مهدی بزرگوار میگفت
مرا گر دولت عالم ببخشند
برابر با نگاه مادرم نیست
ومن بیچاره نیز میگویم که
ای مادرم که جمله جهان در ثنای تست
تا کهکشان وچرخ فلک زیر پای تست
بسیاری از مادران با عظمت جهان یکی پی دیگری بظهور رسیده اند. مانند ما ما تریزا ، گابو چا ، مریم مقدس ، الاهه مقدس ، در امریکا انا جارلویس ، جولیا ، انجیلا دویس ، در اروپا کلاراتگین ، در روسیه ترشکوا ، در الجزایر جمیله بو پاشا ، در فلسطین لیلا خالد ، در هند اندیرا گاندی ،در اعراب بی بی عایشه ، در ایران بی بی فاطمه زهرا ، پروین اعتصامی ، در ترکیه عایشه ، در افغانستان زرغونه انا ، ملالی ، زهرا ، بی بی سمنبو ، عایشه درانی ، راضیه سلطانه ،گوهرشاد بیگم ، ملکه ثریا ،داکتر اناهیتا راتبزاد زنان با عظمت وپر افتخاری بودند که در صدر تاریخ ماندگاران جهان قرار دارند .
روز مادر در کشور های جهان با تاریخهای متفاوت ومناسبتهای مختلف که به حادثات بزرگ وقهرمانیها ویا قدسیتهای مذهبی نسبت داشته است، تجلیل میگردد که اکثراً بروزهای یکشنبه هفته اول ویادر برخی از کشورها هفته دوم ماه می برگزار میشود بگونه مثال در روم باستان ، مردم در روز مادر اسلحه بزمین میگذاشتند بمعنی اینکه هیچ مادری راضی نیست که اسلحه در جهان باشد وکسی به آن کشته شود .در یونان قدیم قبل از ظهور عیسی الاهه مقدس را بنام روز مادر جشن میگرفتند .درهند بنام مادر گابوچا ، مادر مقدس جشنها برپا میگردید .
در اروپا در قرون وسطی سه روز پای مادر را می بوسیدند وروز مادر را بنام مریم مقدس جشن میگرفتند .در امریکا انا جارلویس مادر زن صلحدوست بود که پس از مرگش دخترش انا جارلویس دوم در کلیسای مادر در سال ۱۸۱۴ روز مادر را بنام مادرش تجلیل کردند .
جولیا دهنو در سال ۱۸۷۲ روزی را بنام مادر اساسگزاری کرد .پس از جنگ جهانی دوم روز مادر بتمام کشورهای اروپایی رسید .انا جارلویس بانی روز مادر در کل جهان منحیث زنی که هیچگاه مادر نشد ودر سال ۱۹۴۸ وفات کرد .در کشور ایران روز مادر را بنام فاطمه زهرا جشن میگیرند .در آسترا لیا جانت هیدن در سال ۱۹۲۴ در جهت جمعا وری کمک به بیماران روز جهانی مادر را اساس گذاشتند . در افریقا استعماریون انگریزی روز مادر را به آنجا بردند ولی قبل از آن نیز افریقایی ها روز مادر را بمناسبتهای گوناگون جشن میگرفتند .در کشور های عربی در ماه مارچ روز مادر را بنام عبدالام تجلیل میکنند .
در افغانستان از حدود دوصد سال قبل در مراحل مختلف زنان کشور علاوه بر اینکه همراه با مردان در سنگر دانش وفرهنگ ، کار وتولید ومعشیت زحمت میکشیدند ،در سنگر دفاع از وجب وجب خاک وطن دوشا دوش مدافعین ومبارزین ملی با دشمنان خاک وآزادی وطن شجاعانه میجنگیدند .یکی از انان زرغونه انا با پرورش فرزندان نامدار ودلاور وپس از آن ملالی ها با افراشتن بیرق آزادی در سنگر مبارزه علیه استعمارگران انگریزی وهمچنان زهرای عاشقانی وعارفانی با احساس وطنپرستی واعزام شوهرش به جبهه مقدس جنگ آنهم در روز اول عروسی آن دلداده گان عشق وطن کارنامه های افتخار آمیز از خود بجا گذاشتند .
در اوایل قرن بیستم ملکه ثریا مهمترین اساسگزار نهضت زن در کشور ودر جنب نهضت امانی بمثابه پیشوای نخستین جنبش زنان کشور در ایجاد تامین حق وحقوق زنان وایجاد موسسه نسوان ، وحمایت طفل ومادر وتحصیلات زنان در داخل وخارج کشور توجه موثر مبذول داشت . قریب به نیم قرن بعد از آن داکتر اناهیتا راتب زاد پیشوای زنان کشور ،موسس وایجاد گر شورای زنان وسازمان دموکراتیک زنان افغانستان در سال ۱۳۴۴ خورشیدی برای تامین حقوق وآزادی زنان مبنی بر حق تحصیلات ، وشرکت در تشکل های سیاسی ،اقتصادی ، اجتماعی وفرهنگی تامین کار واستراحت ، حمایت طفل ومادر وتامین وتحصیل کلیه حقوق مساوی با مردان جنبش عظیم زنان را اساسگزاری ورهبری کرد که با رهبریت هدفمندانه ودادخواهانه آن ، سازمان دموکراتیک زنان افغانستان در تمام ولایات رهگشود ودر بیداری وتحصیل وجنبش فکری زنان کشور نقش اساسی داشت .سازمان دموکراتیک زنان افغانستان برای نخستین بار در کشور پرچم مبارزه را علیه بی عدالتی ،ظلم واستبداد واستثمار در برابر ارتجاع واستبداد در تمام کشور بر افراشت .وبا پیروزی رویداد ثور ۵۷ مشارکت زنان را در قدرت سیاسی ونظام اقتصادی، اجتماعی وفرهنگی داخل وخارج کشور شجاعانه تثبیت وتسجیل نمود .ولی دیری نگذشت که قدرتهای بزرگ ودشمنان افغانستان تاب وتحمل را از دست داده همه در یک خط نامقدس ارتجاعی واستکباری نهضت زنان کشور را بار دیگر سرکوب کردند .ودستگاه شریر طبقات حاکم در تبانی با خریداران غربی خود افغانستان را یک مرحله تاریخی عقب انداختند .
پس از فروپاشی نهضت دموکراتیک افغانستان زنان بار دیگر به کنج خانه محکوم ومجبور گردیده از کلیه حقوق و آزادی های شان محروم ساخته شدند .
باین ترتیب زنان در جامعه سنتی عقب مانده ی قرون همواره مورد خشونتهای سیاسی ،مذهبی ،فرهنگی ، رسوم برده گی واسارتبار ،تبعیض وتعصبات جنسیتی مورد لت وکوب ،قتل ، بریدن اعضا ، شکستاندن دست وپا ، خفه کردن ،زندانی ، مرگ ومیر در حالت زایمان ،بیسرنوشتی ، حتافروش دختران ،قاچاق وعقد دخت صغیر وسایر محرومیتها ومظلومیتها قرارگرفتند. که در نتیجه آن بخود کشی خود سوزی رو آورده وبر طبق آمارمنابع رسمی ، افغانستان دومین کشوریست که با لاترین رقم مرگ ومیر زنان را دارد . کشوری که حتا جنگها اولین قربانی را از قشر مظلوم زن میگیرد. گذشته از آن ، زمان بقدرت رسیدن گروه های عقبگرای سیه دل اولین اقدامات شان از زن شروع میشود وبجای دفاع جمعی از وطن ومنابع طبیعی وثروتهای گران قیمت ویا تامین عدالت وحراست از استقلال وتمامیت ارضی کشور ، نخستین امر ومعروف ومقررات شان در رابطه به محصور ومحدود ساختن آزادی زنان ودر بند نگهداشتن این قشر بیدفاع میباشد . نه توجه به مبرمیتهای سیاسی واقتصادی وفرهنگی واجتماعی . بنقل از منابع رسمی خبری در یک سال گذشته ۲۸۸۴ قضیه در رابطه به زن به ثبت رسیده است .
زنان که نیم نفوس کشور را خود تشکیل داده و پرورش نیم نفوس دیگر آن را نیز بدوش دارند ولی دشمنان افغانستان بخاطر فلج ساختن کل نفوس کشور آنهم توسط گروه های اجیر شده مذهبی داخلی وخارجی جنگ ونا امنی وخشونت را در کشور دامن میزنند .
در کشور ما افغانستان روز بیست وچهارم جوزا را بدلایل نا معلوم بنام روز زن طی محافل نمایشی به تجلیل میگیرند و اخیراً گفته میشود که تجلیل روز مادر را به هشتم مارچ ضمیمه ساخته اند .ولی در هر صورتش در کشور ما اکثراً از روز مادر خبری ندارند ودر برخی جا ها در کنج خانه و در شرایطی تجلیل بعمل می آورند که مادران در میان آتش وخون فرزندان شهید خود را تسلیمی میگیرند. وهزاران هزار مادر داغدیده وهردم شهید در مزارات خون آلود فرزندان شان به گریه وزاری وعزاداری نشسته اند .مادران گرامی شما که با یک دست خود گهواره ودیگر دست جهان را می جنبانید ، بنا برآن با توجه به نقش اساسی تعین کننده وسرنوشت ساز تان پیروزی وموفقیتهای نجاتبخش شما در اتحاد وهمبستگی با سایر زنان وگروه های ترقیخواه وعدالت پسند وآزاده کشور است تا در مبارزه علیه خشونتگرایی ، ظلم واستبداد بمنظور رهایی مادران از قید ظلم وستم به نیروی پرتوان مبدل گردیده راه نجات خویش را در یایبد .
نخستین گام مبرم برای رهایی ، بیداری زنان ومادران کشورو توجه به تعلیم وتحصیل وکسب علم وفرهنگ وتربیه فرزندان با سواد وچیز فهم است که بوسیله کار روشنگرانه نیروی اتحاد وتوان مبارزه را ایجاد نموده به حقوق و آزادی های دموکراتیک شان برسند .
عبدالوکیل کوچی