مقایسه دو بندر چابهار و گوادر از نگاه اوراسیا تایمز

اوراسیا تایمز نوشت: اهداف پروژه هند در بندر چابهار ایران با بندر گوادر پاکستان که با سرمایه گذاری چین ساخته شده است متفاوت است. اما هند و چین هر دو خواسته های مشابهی را دنبال می کنند که آن تجارت و دسترسی به بازارهای جدید است

به نقل از این تارنما، بندر چابهار ایران از لحاظ مختلف برای هند اهمیت زیادی دارد و مهمترین دلیل آن موقعیت راهبردی این بندر است. با ادامه اختلافات با کشور های همسایه خود از جمله پاکستان و چین، هند تصمیم گرفته است تا یک مسیر جدید برای دسترسی به کشور های غرب و آسیای مرکزی ایجاد کند و منافع خود را در افغانستان گسترش دهد.

فاز اول این بندر در ماه دسامبر سال ۲۰۱۷ با حضور حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران و نمایندگانی از هند و سایر کشور های منطقه افتتاح شد. اخیرا نیز هند کنترل امور این بندر را بر عهده گرفت و یک دفتر را به طور رسمی در آن افتتاح کرد. از طریق چابهار هند خواهد توانست پس از یک دهه تلاش به هدف خود یعنی دسترسی به افغانستان و آسیای مرکزی برسد.

بندر چابهار که در دریای عمان قرار گرفته است دسترسی هند به افغانستان از طریق دریا را آسان می کند. دولت هند متعهد به سرمایه گذاری ۵۰۰ میلیون دلاری برای توسعه چابهار و همچنین سرمایه گذاری ۱.۵ میلیارد دلاری برای ساخت مجموعه ای از جاده ها و راه آهن شده است.

سال گذشته هند دو محموله گندم را از طریق بندر چابهار به افغانستان صادر کرد. این اقدام با هدف اثبات اعتبار این مسیر و گسترش ورود محموله های جهانی پیش از فعال شدن کامل بندر چابهار انجام شد. چابهار در ایران و گوادر در کشور پاکستان قرار گرفته است. بندر چابهار ایران در فاصله ۷۰ کیلومتری از بندر گوادر پاکستان واقع شده است. افزایش رقابت هند با رقیبان بزرگ خود یعنی چین و پاکستان به توسعه بندر چابهار منجر شده است.

چین قصد دارد از طریق بندر گوادر به دریای عرب دست یابد و پروژه جاده ابریشم آبی خود را گسترش دهد. بندر گوادر به گونه ای طراحی شده است که می تواند حجم زیادی از کانتینر ها را از طریق کریدور اقتصادی چین و پاکستان (CPEC) منتقل کند.

بندر چابهار دسترسی راهبردی به افغانستان را فراهم می کند. پاکستان همیشه با دسترسی هند به خاک این کشور جهت تجارت با افغانستان مخالفت کرده است که این امر دهلی نو را مجبور به جست و جو برای مسیر های جایگزین کرد. بنابراین بندر چابهار بهترین گزینه برای هند جهت دور زدن پاکستان در تجارت با افغانستان است.

هند همچنین به دنبال دسترسی به کریدور بین المللی حمل و نقل شمال و جنوب(INSTC) جهت گسترش سهم خود در بازار های کشور های آسیای مرکزی است.

کریدور بین المللی شمال-جنوب از مسیرهای راهبردی در نیم‌کره شرقی جهان است.

موقعیت استراتژیک، ژئوپلتیک و ژئواکونومیک ایران مورد توجه کشورهای بزرگ جهان بوده و هست. موقعیت مناسب ریلی و جاده‌ای و دسترسی ایران به سواحل طولانی در خلیج فارس، دریای عمان، دریای مکران، سواحل دریای خزر در سالهای اخیر بسیار مورد توجه تولیدکنندگان بزرگ اقتصادی جهان بوده است.

موافقتنامه کریدور حمل ونقل بین‌المللی شمال – جنوب در شهریور ماه ۱۳۷۹ در سن پترزبورگ به امضای وزرای حمل و نقل سه کشور ایران، هند و روسیه رسید.

هند بدون شک از طریق بندر چابهار حضور خود در منطقه آسیای مرکزی را گسترش خواهد داد، به خصوص در زمانی که چین صادرات گسترده ای به این منطقه دارد.

ایران همیشه اعلام کرده است که بندر چابهار یک رقیب بندر گوادر نیست بلکه این دو بندر تکمیل کننده یکدیگر هستند. اما هند و چین سرمایه گذاری های گسترده ای برای توسعه این بنادر انجام داده اند تا امتیاز بیشتری برای رقابت در زمینه اقتصادی به دست آورند.

برای هند، بندر چابهار به معنی ادامه حضور در یک رقابت جهانی به خصوص در مقابل چین است. از سوی دیگر چین خواهان حفظ حضور و قدرت خود در دریای عرب است.