کشف فواره‌های آّ‌ب‌گرم در قمر اروپا

عمومی

 

محققان با استناد به داده‌های کاوشگر گالیله که بیش از دو دهه پیش گرد‌آوری شده‌اند، اعلام کرده‌اند این کاوشگر فوران‌های غول‌پیکر آب تا ارتفاع ۱۶۰ کیلومتری از سطح قمر اروپا، یکی از قمر‌های سیاره مشتری، را مشاهده کرده‌است

براساس گزارش نيوساينتيست، اروپا قمري از قمرهاي سياره مشتري است كه داراي اقيانوس‌هاي شور آب گرم در زير لايه‌هاي يخي ضخيم است و يكي از معدود نقاط مناسب در سامانه خورشيدي به شمار مي‌رود كه مي‌توان در آن به دنبال حيات بيگانه بود.

كشف جديد محققان از داده‌هاي قديمي كاوشگر گاليله نشان از آن دارد كه اين قمر مدتهاست آب‌هاي زير لايه‌هاي يخي خود را به ميان فضا پرتاب مي‌كند و مي‌توان از اين موقعيت براي نمونه‌برداري از محتواي تركيبات دروني اين قمر و جستجوي دقيق‌تر حيات بيگانه استفاده كرد.

درصورتي كه وجود اين فواره‌هاي غول‌پيكر روي سطح اروپا تاييد شود،‌ديگر نيازي به فرود آمدن روي اين قمر و حفاري تا عمق 24 كيلومتري از سطح يخي قمر،‌كاري كه در زمين نيز غيرممكن است، وجود نخواهد داشت و تنها كافي است فضاپيمايي از ميان فوران‌هاي اين قمر پرواز كرده و محتواي آب‌ را تجزيه و تحليل كند.

ناسا هم‌اكنون درحال پيش بردن ماموريت‌هايي در همين راستا است،‌ماموريت‌هاي اروپا كليپر و JUICE قرار است در اوايل دهه 2020 آغاز شوند. هردو كاوشگر به دوربين‌هاي با كيفيت و ديگر تجهيزات حساس مجهزند.

دانشمندان از سال 2012 نسبت به وجود فوران‌هاي غول‌پيكر در سطح قمر اروپا مشكوك بودند زيرا در آن سال تلسكوپ هابل توانست در قطب منجمد جنوبي اين قمر بخار آب رديابي كند. در سال‌هاي 2014 و 2016 نيز دو رصد ديگر از وجود فوران‌هاي غيرعادي از نقاطي در نزديكي استواي اروپا خبر دادند. بلند‌ترين فوران‌هاي رصد شده ارتفاعي برابر 193 كيلومتر از سطح قمر داشتند. وجود اين رصد‌هاي پراكنده باعث شد محققان براي اطمينان به داده‌هاي كاوشگر گاليله روي آورند و در نتايج اوليه متوجه شدند گاليله نيز اين فوران‌ها را رصد كرده‌است. هنوز منشا اصلي اين فوران‌ها مشخص نشده‌است،‌نظريه اصلي اين است كه فوراه‌ها مستقيم از بستر اقيانوس‌هاي پنهان اروپا به وجود مي‌آيند و تحت تاثير فعاليت‌هاي گرمابي به بالا رانده مي‌شوند. فشارهاي گرانشي از سوي سياره مشتري نيز يكي ديگر از عوامل احتمالي ايجاد اين فواره‌ها درنظر گرفته مي‌شوند.