درحالی‌که کشورهای ثروتمند اروپایی به شکل‌های مختلف به‌دنبال بیرون راندن پناهجـــــویان و آوارگان جنگ از کشورهای‌شان هستند، گزارش سازمان عفو بین‌الملل نشان می‌دهد بیش از نیمی از آوارگان جهان، تنها در ۱۰کشور عمدتا فقیر پناه داده شده‌اند
هفته گذشته مقام‌هاي عالي رتبه 70كشور جهان و بيش از 20نهاد بين‌المللي در بروكسل گرد هم آمدند تا با هدف بهبود وضعيت افغانستان، براي اين كشور كمك مالي جمع‌آوري كنند. كشورها و نهادهاي شركت‌كننده در «كنفرانس بروكسل» كه به ميزباني اتحاديه اروپا برگزار شد، شامگاه چهارشنبه اعلام كردند در مجموع طي 4سال 15ميليارد دلار در اختيار دولت افغانستان قرار مي‌دهند تا براي بازسازي اين كشور مورد استفاده قرار گيرد.
رويكرد اتحاديه اروپا در قبال مسئله كمك به افغانستان اما سخاوتمندانه‌تر از ديگر كشورها و نهادهاي بين‌المللي بود. كشورهاي عضو اين سازمان در مجموع براي 4سال آينده افغانستان، 6ميليارد دلار تعهد كردند. از طرفي دولت افغانستان در برابر دريافت اين كمك، قرار است با هدف مبارزه با فساد دست به اصلاحات گسترده در قوانين و ساختار دولت بزند و همچنين روند بازگشت پناهجوياني را كه درخواست حضورشان در اروپا رد شده به افغانستان تسهيل كند.
باوجود اين سخاوت اروپايي‌ها دوام چنداني نداشت. روزنامه گاردين گزارش داد كه كابل و مقام‌هاي اتحاديه اروپا بر سر بازگشت پناهجويان و آوارگان، دست به يك «معامله» زده‌اند: اروپايي‌ها هر سال 1.5ميليارد دلار در اختيار افغانستان قرار مي‌دهند و دولت افغانستان روند بازگشت پناهجويان را دنبال مي‌كند.
سال گذشته ميلادي، كشورهاي اروپايي با بحران هجوم پناهجويان مواجه شدند. بيش از 1.5 ميليون نفر از كشورهاي درگير جنگ در شمال آفريقا، عراق، سوريه و افغانستان به سمت اين كشورها روانه شدند. 213هزار نفر از اين تعداد، پناهجويان افغان بودند كه درخواست پناهندگي بيش از 60درصد آنها رد شد. بسياري نيز در ميانه راه، در تركيه، زمينگير شده‌اند. حدود 9ماه پيش اروپايي‌ها در قبال كمك مالي به تركيه، اين كشور را قانع كردند تا مانع حركت پناهجويان از خاك خود به سمت يونان شود؛ كشوري كه طي 2سال گذشته دروازه ورود پناهجويان به اروپا بوده است. اقدام اخير اروپا در كنفرانس بروكسل، دومين اقدام از اين دست به شمار مي‌رود.
افغان‌ها پس از سوريه‌اي‌ها دومين گروه بزرگ پناهجويان به اروپا را تشكيل مي‌دهند. مقام‌هاي اروپايي معامله بر سر اين افراد با دولت افغانستان را رد كرده‌اند اما روزنامه گاردين شرح مذاكرات يكي از جلسات اتحاديه اروپا با نماينده‌هاي افغانستان را منتشر كرده كه در آن اروپايي‌ها به وضوح اعلام مي‌كنند كه افغانستان «يا بايد پناهجويان را بازگرداند يا كمك‌هاي مالي اروپا را فراموش كند».
مقام‌هاي اروپايي ازجمله فدريكا موگريني، مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا، ادعاهاي مطرح شده را رد كرده‌اند. موگريني در جمع خبرنگاران گفت: «به هيچ وجه ميان كمك‌هاي ما و كارهايي كه در مورد پناهجويان انجام مي‌دهيم، ارتباطي وجود ندارد.» با اين حال، روزنامه نيويورك تايمز، ديروز به نقل از اكرم افضلي، يكي از اعضاي هيأت مذاكره‌كننده افغانستان نوشت كه نمايندگان اتحاديه اروپا به وضوح به آنها گفته‌اند كه كمك‌هاي مالي تنها در مقابل امضاي توافق مربوط به بازگشت پناهجويان پرداخت خواهد شد.
مقام‌هاي افغانستان در حالي با فشار اروپايي‌ها براي بازگرداندن پناهجويان روبه‌رو هستند كه جنگ در اين كشور شعله‌ورتر از گذشته شده است. طي ماه‌هاي اخير، نيروهاي طالبان موفق شده‌اند بخش‌هاي ديگري از خاك اين كشور را تصرف كنند. درگيري‌ها ميان نيروهاي ارتش و نيروهاي طالبان براي به‌دست گرفتن كنترل شهر مهم قندوز در شمال افغانستان هم كه از هفته گذشته آغاز شده همچنان ادامه دارد. همزمان، اسلام‌آباد نيز با تعيين يك ضرب‌الاجل، از آوارگان افغان ساكن پاكستان خواسته تا 3ماه ديگر خاك اين كشور را ترك كنند. طبق آمار ارائه شده از سوي اسلام‌آباد، علاوه بر 1.5 ميليون آواره قانوني افغان، يك ميليون آواره غيرقانوني ديگر نيز از اين كشور در پاكستان زندگي مي‌كنند.
- نيمي از آوارگان جهان؛ مهمان 10كشور در آسيا ، خاورميانه و آفريقا
درحالي‌كه كشورهاي ثروتمند اروپايي طي هفته‌هاي اخير مشغول چانه زني براي اخراج بخش عمده پناهجويان افغان و سوري بوده‌اند، ديروز سازمان عفو بين‌الملل در گزارشي اعلام كرد: بيش از نيمي از پناهجويان و آوارگان جهان در 10كشور عمدتا فقير – اردن، تركيه، پاكستان، لبنان، ايران، اتيوپي، كنيا، اوگاندا، كنگو و چاد- پناه داده شده‌اند.
طبق آمار سازمان ملل، اكنون بيش از 65ميليون نفر در جهان بر اثر جنگ و درگيري، فقر، بيماري و بلاياي طبيعي، از خانه، شهر و كشورشان آواره شده‌اند. در اين ميان، بيش از 21ميليون نفر آواره ديگر كشورها شده‌اند كه 10كشور يادشده پذيراي 56درصد از آنها هستند؛ 10كشوري كه مجموع اقتصادشان تنها 2.5درصد اقتصاد جهان است.همشهری
