باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا بالاخره بعد ازماهها بحث در مورددخالت عربستان درحادثه تروریستی 11 سپتامبر، مصوبه کنگره این کشوررا مبنی بر اینکه خانواده قربانیان این حادثه می توان
علیه آل سعود اقامه دعوا کنند، وتو کرد، اقدامی که از یک بام و دو هوای سیاست در آمریکا حکایت دارد
- وتوی این قانون که ازحمایت جمهوریخواهان ودمکرات ها درکنگره برخوردار بود، می تواند انتقادهای گسترده ای از رئیس جمهوری آمریکا و نیز سیاست های دوگانه این کشور در قبال رویدادهای جهان را درپی داشته باشد.
دولتمردان آمریکایی در طول تاریخ بارها با رفتارهای دو گانه خود در قبال مسائل مسائل مهم جهانی بویژه دربرخورد با حاکمان کشورهای تحت سیطره خود دوگانگی سیاست های این کشور را بروز داده اند.
دراین راستا می توان به حکم غیابی قاضی جورج دانیلز دراسفند 94 اشاره کرد که ایران را به پرداخت 7.5 میلیارد دلار به خانواده قربانیان 11 سپتامبر و سه میلیارد دلار به شرکت های بیمه محکوم کرد.
براساس حکم این قاضی، هر خانواده 8.8 میلیون دلار دریافت می کند که دو میلیون ازآن ناشی اززیان های معنوی وارد شده به خانواده قربانیان و 6.8 میلیون دلار به سبب زیان های مالی به هر خانواده است که یکی از افراد خود را در حادثه تروریستی به برج تجارت جهانی در یازده سپتامبر سال 2001 از دست داده است.
این قاضی همچنین ایران را به پرداخت سه میلیارد دلار خسارت به شرکت های بیمه که خسارات وارده به دارایی ها و املاک و اختلال در کسب و کار و دیگر موضوعات را شامل می شود، محکوم کرده است.
نکته جالب توجه اینکه دادگاه نیویورک در توجیه صدور این احکام، دولت ایران را متهم کرد که نتوانسته اسنادی مبنی بر اینکه به عاملان این حادثه تروریستی کمک مالی نکرده ارایه نماید!
صدور این احکام علیه ایران درحالی است که دادگاه های آمریکایی درقبال دست داشتن 15 تروریست عربستانی درحادثه 11 سپتامبر، نه تنها سکوت کرده و حکمی علیه این کشور صادر نکردند بلکه دولتمردان آمریکایی دراقدامی هماهنگ درسطح ملی دراین کشور و برای حفظ منافع دلاری حاصل از سرمایه گذاری شاهزاده های سعودی درآمریکا، گزارش های کمیته تحقیق کنگره این کشورکه دست داشتن مقامات سعودی در این حوادث را ثابت می کند را حدود 14 سال مخفی نگاه داشته و از انتشار آن جلوگیری کردند.
طرح دریافت غرامت قربانیان این حادثه ازعربستان ابتدا درماه مه به تصویب سنای آمریکا رسید وآنگاه تنها دو روز قبل ازپانزدهمین سالگرد حملات 11 سپتامبر، مجلس نمایندگان آمریکا این طرح را به اتفاق آرا تصویب کرد که البته باراک اوباما ازمدت ها قبل اعلام کرده بود این طرح را وتو می کند و این کار را هم کرد.
نمایندگان موافق این قانون در صورتی می تواند وتوی اوباما را خنثی کنند که رای مثبت دو سوم مجلس نمایندگان و سنا را با خود همراه نماید که این نمایندگان درپی تحقق این امر نیز هستند.
اوباما در وضعیتی شبیه به ضرب المثل ‘اشک تمساح’ در بیانیه ای در خصوص وتوی این طرح گفت: من عمیقا با خانواده قربانیان حملات یازدهم سپتامبرابراز همدردی می کنم و با خواست آنها برای اجرای عدالت همراهم اما این طرح به منافع آمریکا لطمه خواهد زد و باعث می شود که شکایت هایی از این نوع در دادگاه های داخلی دیگر کشورها علیه آمریکا مطرح شود.
اجرای این نوع دیپلماسی درآمریکا و حتی در نهادهای بین المللی که زیر نفوذ آنها اداره می شوند مثل سازمان ملل نیز دارای سابقه طولانی است همانگونه که سازمان ملل اخیرا ائتلاف متجاوز به یمن به رهبری عربستان را به ارتکاب جنایات جنگی وکشتار 60 درصد کودکان بی گناه در یمن محکوم کرد اما بان کی مون دبیر کل این سازمان در پی تهدید مالی سعودی ها، بر این جنایت سرپوش گذاشت و در نهایت شرمندگی برای این سازمان، سخن خود را پس گرفت !
خانواده های قربانیان حملات 11 سپتامبر بر این اساس که 15 تن از عاملان این حمله تروریستی، عربستانی بودند و شواهدی نیز در دست است که شاهزاده های آل سعود به عاملان این حادثه کمک مالی و معنوی کرده اند، خواهان گرفتن غرامت از رژیم آل سعود هستند، امری که از چارچوب منطق و عقل در هر کشور و هر آیینی خارج نیست و این جدای از حداقل عذرخواهی است که سعودی ها می بایست آن را انجام می دادند و نکردند.
گرچه اسامه بن لادن، مغز متفکر حادثه تروریستی نیویورک از خانواده ای نزدیک به حکومت سعودی بود و 15 نفر از 19 عامل این حملات از اتباع عربستان بودند اما مقامات ریاض از زمان وقوع این حادثه تاکنون که به مرگ بیش از سه هزار نفر انجامید همواره دست داشتن خود در این واقعه تروریستی را انکار کرده اند.
مقامات واشنتگتن نیز با سیاسی کاری های خود و با ادعای حفظ منافع ، بیش از 14 سال از افشای 28 صفحه از نتایج کمیته تحقیق کنگره که بر دست داشتن سعودی ها در این حادثه صحه می گذاشت جلوگیری نموده اما اخیرا این اسناد را با حذف بخش هایی که علیه عربستان بود منتشر نمودند.
اسناد دخالت عربستان در این حادثه که به اسناد محرمانه 28 صفحه ای مشهور شد پس از سال ها کشمکش میان دولت ها و کنگره آمریکا توسط کمیته اطلاعاتی مجلس نمایندگان ایالات متحده در 25 تیرماه انتشار یافت.
این اسناد حاوی اطلاعاتی درباره «پیوندهای بالقوه» بعضی از هواپیماربایان با عده ای از مقامات سعودی است.
در متن این گزارش آمده است: ‘ مطابق چندین سند و مدرک در اف بی آی و گزارش های سی آی ای، بعضی از هواپیماربایان 11 سپتامبر در زمان اقامت در آمریکا ظاهرا با افرادی ارتباط داشتند که احتمالا با حکومت سعودی مرتبط بودند.
تحلیگران سیاسی معتقدند اگر صحت این دخالت بصورت نهایی تایید شود عربستان به دلیل دست داشتن در حادثه 11 سپتامبر 2001 می بایست خسارت مالی هنگفتی را به آمریکایی ها پرداخت نماید.
عبدالباری عطوان سردبیر روزنامه رای الیوم در این ارتباط می گوید: طبق برآوردهای اولیه این خسارتها، مبلغ به 3.3 هزار میلیارد دلار خواهد رسید به بیان دیگر علاوه به پرداخت دیه به خانواده قربانیان این حادثه، رژیم سعودی مجبور است غرامت مادی، معنوی و روانی بسیار بالایی را هم پرداخت نماید. به طور مثال فقط شهردار نیویورک خسارت هایی را که به این ایالت وارد شده است، 95 میلیارد دلار برآورد کرده است. خسارت هایی که به شرکت های هواپیمایی وارد شده است و خسارت هایی که جنگ های آمریکا در عراق و افغانستان و کل هزینه هایی که به عنوان تبعات حمله 11 سپتامبر به بار آمده است، حساب های جداگانه دارند.
طرح موضوع دخالت عربستان در حادثه 11 سپتامبر را اگر در کنار دخالت های این کشور در جنگ ها و بحران های دیگر خاورمیانه که سعودی ها آتش بیار آن هستند مثل جنگ این کشور علیه یمن که به ارتکاب جنایت های جنگی نیز انجامیده و نیز اعزام تروریست ها به سوریه و عراق قرار دهیم وضعیت شاهزاده های تازه روی کار آمده سعودی را بسیار وخیم تر از قبل خواهد کرد که کمترین آن از دست دادن وجهه و ظاهر شدن چهره سیاه خائنانی خواهد بود که در لوای حرمین شریفین خود را دوست ملت های مسلمان معرفی کرده اند.
حمایت آل سعود و بخصوص صدور فتواهایی که از سوی وهابیت در تایید و حمایت از تروریست ها در جهان صورت گرفت در کنار تکرار فجایعی بزرگ در مناسک حج مسلمانان در سال های اخیر که در آخرین آنها در فاجعه منا به جان باختن بیش از هفت هزار حاجی از کشورهای مختلف جهان اسلام منجر شد به حدی جهان اسلام را متاثر کرد که حتی علمای اهل سنت نیز در آخرین نشست خود در چچن از قرار دادن فرقه تکفیری وهابیت در مجموعه مذاهب اهل جماعت و تسنن خودداری نمودند.
در حالی که رویکرد مذاهب اسلامی اعم از تشیع و تسنن بر اساس رویگردانی از آل سعود که بر اساس تفکر ضد اسلامی وهابیت بنا شده در حال شکل گرفتن است عبدالعزیز آل شیخ مفتی بزرگ آل سعود دراین شرایط که خود متهم به تکفیر هستند دراظهار نظری بدون منطق وازسر هوا، ایران و صدها میلیون شیعه در جهان را کافر و نامسلمان می خواند!
این حقیقت گریزی ها که سعودی ها بدان چنگ می زنند مسلما نخواهد توانست آنها را از بحران ها و مشکلاتی که در حد نابودی گرفتار آن شده اند نجات دهد.
حمایت علنی سعودی ها ازگروه های تروریستی درسوریه وعراق و جنگ ویرانگری که همراه با جنایات جنگی علیه مردم یمن مرتکب شده اند در کنار سوء مدیریتی که دراداره مقدس ترین اماکن مسلمانان یعنی مکه مکرمه ومدینه منوره از خود نشان دادند و جهان اسلام را برای سال های متوالی نگران حال حجاج خود کرده است به مثابه باتلاقی برای رژیم آل سعود می ماند که به عقیده تحلیلگران سیاسی دیر یا زود آنها را به هلاکت سیاسی و اقتصادی خواهد کشاند.
نقش کشورهایی مثل آمریکا که درسیاست های 70 سال گذشته خود که همچنان با برخوردهای دوگانه سیاسی خود باعث دوام حکومت درعربستان شده اند نیز با اقدامات و عملکردهای بابخردانه شاهزاده های سعودی مثل برافروختن جنگ علیه یمن و یا صدور تروریست به جهان رو به تیرگی گذاشته و بیش از گذشته منفور افکار عمومی جهان شده اند.
دولتمردان آمریکایی نیز با رفتارهای دو گانه سیاسی در منطقه و جهان که با ادعای حمایت از حقوق بشر و یا برقراری نظم نوین جهانی صورت می گیرد خود را به قهقرای سیاسی کشانده و برای نجات خود در ماههای اخیر و بخصوص پس از روشدن نقش سعودی ها در مشکلات منطقه و جهان، تلاش کرده اند خود را از همدوشی با این کشور کنار بکشند اما نقش منافع ناشی از سرمایه گذاری ها و دلارهای نفتی سعودی ها آنقدر بر اقتصاد آمریکا سایه افکنده که مقامات واشنگتن در اتخاذ موضع جدی و حقیقی مقابل آل سعود با مشکلات جدی مواجه هستند.
وتوی اوباما تسکینی موقتی برای رژیم سعودی
باراک اوباما در حالی که کمتر از دو ماه به پایان دوره ریاست جمهوری اش باقی مانده است، مصوبه کنگره درباره حق شکایت خانواده قربانیان حادثه 11 سپتامبر از رژیم عربستان سعودی را وتو کرد که به نظر می رسد این اقدام موقتی بوده و تسکینی برای سران سعودی باشد.
در 11 سپتامبر 2001 هنگام ریاست جمهوری جورج بوش در آمریکا، 19 نفر از اعضای القاعده با ربایش چهار فروند هواپیمای مسافری توانستند برج های دوقلو در نیویورک را ویران کنند و پنتاگون را در قلب واشنگتن هدف قرار دهند، که بر اثر این حملات نزدیک به سه هزار نفر کشته شدند.
از زمان بروز این حادثه تاکنون، عربستان سعودی به عنوان ‘پدرخوانده ‘ و حامی اصلی ‘ایدئولوژیک و مالی’ القاعده در محافل مختلف آمریکا بارها هدف انتقادهای شدیدی قرار گرفته است.
سرانجام مجلس نمایندگان ماه گذشته و در آستانه پانزدهمین سالگرد حادثه 11 سپتامبر، طرح حق شکایت و گرفتن غرامت خانواده قربانیان آن حادثه از رژیم سعودی را تصویب و برای قانونی و اجرایی شدن به قانون به کاخ سفید فرستاد، اوباما مصوبه کنگره را وتو کرد.
قانون موسوم به «عدالت علیه حامیان تروریسم» Justice Against Sponsors of Terrorism Act در واقع طرحی است که اصلاحی اساسی در قانونی مربوط به سال 1976 می باشد که به سایر دولت ها در دادگاه های ایالات متحده مصونیت اعطا میکند و با این اصلاحیه امکان باز کردن پرونده هایی بر علیه دولت های مشکوک به حمایت از تروریسم و حملات تروریستی در خاک آمریکا، آن هم با شکایت شهروندان آمریکایی را فراهم می کند.
بر اساس اسناد 28 صفحه ای محرمانه ای که اخیرا منتشر شده، نقش بندر بن سلطان شاهزاده سعودی در آن حادثه غیر قابل انکار است، مسر «اسامه باسنان» مستقیم از همسر بندر بن سلطان پول دریافت کرده، ولی همسر البیومی تلاش کرده است تا سه فقره چک متعلق به همسر سفیر عربستان را که در وجه همسر «باسنان» صادر شده بود، دریافت و به حساب های شخصی خود واریز کند.
نتایج تحقیقات کنگره با استناد به پاره ای از مستندات بازگوی آن است که مقام های سعودی که در زمان وقوع حملات 11 سپتامبر ساکن آمریکا بوده اند در این توطئه دست داشته اند.
خانواده های قربانیان 11 سپتامبر دادخواستی را به دادگاههای آمریکا ارائه داده اند و طی آن اعضای خاندان سلطنتی عربستان، بانکهای سعودی و سازمانهای خیریه این کشور را مسئول این حملات معرفی کرده اند.
‘ میندی کلاینبرگ’ همسر یکی از کشته شدگان این حملات می گوید: ‘واقعا جای تعجب دارد اگر دولت ما در قبال حفظ جان شهروندانش از سعودی ها حمایت کند.’
برنی سندرز نامزد دمکرات ها در انتخابات درون حزبی با ابراز نگرانی از اظهارات اخیر سعودی ها در این خصوص گفت: خاندان سعودی حامی گروه های افراطی است.
‘باب گراهام’ عضو سابق کنگره آمریکا و فرماندار فلوریدا گفت: اکنون زمان پاسخ دادن به سعودی هاست که عامل قتل نزدیک به سه هزار آمریکایی در حادثه 11 سپتامبر هستند.
جنبشی به نام حقیقت 11 سپتامبر در نیویورک تشکیل شده که هدف اصلی آن کشف مسائل واقعی منجر به آن رویداد حادثه است، این گروه می گوید که دولت آمریکا از همه مسائل پشت پرده مطلع بوده است.
برخی از اعضای کنگره آمریکا در واکنش به توی اوباما تاکید کردند که بر اجرای مصوبه خود مبنی بر امکان شکایت خانواده قربانیان حادثه 11 سپتامبر از رژیم سعودی پافشاری خواهند کرد.
طبق قانون اساسی آمریکا، اعضای کنگره آمریکا می توانند باردیگر مصوبه مذکور را به رای گیری بگذارند و با رای مثبت دو سوم، اعضای این مصوبه به قانون تبدیل می شود و رئیس جمهوری موظف به اجرای آن خواهد بود.
درصورتی که مصوبه مذکور به قانون تبدیل شود، ‘زلزله ای سیاسی ‘ در روابط واشنگتن -ریاض اتفاق خواهد افتاد و احتمالا زمان اجرای آن به دوره رئیس جمهوری بعدی آمریکا موکول خواهد شد.
شکایت و گرفتن غرامت از رژِیم سعودی به خاطر نقش آفرینی در حادثه 11 سپتامبر و تیرگی روابط دو کشور، این امکان را برای کاخ سفید و کنگره فراهم می آورد که نسبت به سایر مسائل در عربستان سعودی از مسائل گسترده نقض حقوق بشر نیز انتقادات تند و جدی تر داشته باشند.
دولت آمریکا در طول دو دهه گذشته در قبال نقض گسترده حقوق بشر رژیم سعودی در مجامع بین المللی به ویژه کمیته سوم سازمان ملل (حقوق بشر) سکوت کرده است و شرایط جدید می تواند به خروج از وضعیت کنونی منجر شود.
گزارش: افشار دارابی
/انتشار دهنده : مریم شفیعی