عربستان هیچ‌گاه هم‌پیمان آمریکا نبوده است

عمومی

 

ایلین وولد، پژوهشگر آمریکایی اعلام کرد که آمریکا و عربستان هیچ گاه دو کشور همپیمان نبوده و در آینده نیز همپیمان نخواهند بود

به گزارش ایسنا، وولد که نویسنده کتاب “عربستان در جستجوی سود و قدرت” است، در مقاله‌ای در واشنگتن پست نوشت که روزنامه نیویورک تایمز از دو نامزد ریاست جمهوری آمریکا از حزب دموکرات سوالی را با این مضمون پرسید که آیا بعد از کشته شدن جمال خاشقجی، روزنامه نگار عربستانی و نقض‌های مداوم حقوق بشر، همچنان عربستان را یک همپیمان به حساب می‌آورند؟ وولد نوشت که این سوال بر مبنای فرضیه‌ای اشتباه مطرح شده است، چراکه عربستان هیچ گاه همپیمانی برای آمریکا نبوده است. این دو کشور هیچ گاه توافق دفاعی مشترک امضا نکرده‌اند و روابط میان دو کشور از حد و مرز شراکت‌هایی محدود در خصوص مسائلی مشخص پا فراتر نگذاشته است.

وود بر این باور است که اذعان به این حقیقت به سیاست‌گذاران در حال حاضر و در آینده به بازنگری در روابط و منافع آمریکا در منطقه کمک می‌کند. عربستان در سال ۱۹۳۲ شکل گرفت؛ پس از آنکه ملک عبدالعزیز ۳۰ سال را در حال مبارزه و مذاکره برای ایجاد ائتلاف‌هایی جهت یکپارچه سازی شبه جزیره عربستان سپری کرد.

اولین دیدار با آمریکا یک سال پس از شکل گیری عربستان رخ داد، آن هنگام که شرکت استاندرد اویل اوو کالیفورنیا برای قراردادی مذاکره کرد که بر اساس آن، به امتیازهایی برای حفاری نفت با مشاوران پادشاه سعودی دست یافت.

در آن هنگام، آمریکا روابط دیپلماتیک یا نمایندگی در عربستان نداشت؛ عربستانی که اهمیتی همچون اهمیت مصر و فلسطینِ تحت قیمومیت انگلیس، و لبنانِ تحت قیمومت فرانسه را نداشت.

در سال ۱۹۹۰ بعداز حمله صدام به کویت، ملک فهد و برادرانش با تردید از آمریکا و ائتلافی از کشورها خواستند تا عراق را از کویت خارج کند. پادشاه سعودی هراس این را داشت که صدام نگاهش نسبت به عربستان را تغییر دهد.

در هنگامی که عربستان وارد جنگ جهانی دوم شد، به هیچ وجه در تلاش‌های جنگی شرکت نکرد. در اوت ۱۹۴۵، ملک عبدالعزیز وزیر خارجه خود را به آمریکا فرستاد تا روابطی را با آمریکا برقرار کند، اما این سفر از سوی دولت آمریکا که آن زمان مشغول بود، نادیده گرفته شد.

زمانی که روابط میان شرکت آرامکو و خاندان حاکم در عربستان در سال‌های پس از جنگ نابسامان شد، مدیران این شرکت شروع به کمک به دیپلمات‌های آمریکایی جهت حفظ روابط خودشان با پادشاه عربستان کردند و این در زمانی بود که آمریکا نیازی به نفت عربستان نداشت و این امر در دهه شصت قرن گذشته و چه بسا پس از آن نیز صدق می‌کرد.

در دهه هفتاد قرن گذشته و بعد از تصمیمی که عربستان و سازمان اوپک جهت ممنوعیت صادرات نفت گرفتند، روابط واشنگتن و ریاض به صورت عمیقی متشنج شد که این امر باعث شد این کشور وارد رکود اقتصادی شود و قیمت جهانی نفت نیز افزایش یابد.

در سال ۲۰۰۳ زمانی که آمریکا از عربستان خواست تا به آن برای انجام حمله علیه صدام از خاک عربستان اجازه دهد، عربستان به این شرط با این امر موافقت کرد که آمریکا بعد از براندازی نظام عراق، از عربستان خارج شود. عربستان از این تصمیم خود پشیمان شد، چراکه آمریکا بزرگترین پایگاه نظامی خود را در قطر ساخت و با این وجود، عربستان یکی از بزرگ‌ترین خریداران سلاح آمریکا باقی ماند.

شاید مهم‌ترین همکاری آمریکا- عربستان در مرحله بعد از جنگ سرد، همکاری در زمینه مبارزه با تروریسم میان سیا و محمد بن نایف بود که در حال حاضر دیگر در دولت عربستان حضور ندارد. در سال ۲۰۱۷، سیا به این امیر مدال جورج تینت را داد که نشان دهنده روابط قراردادی میان دو کشور است. دو کشور می‌توانند همکاری در زمینه اهداف مشترک داشته باشند، اما ائتلاف عمیق میان دو کشور همچنان امری بعید است.

در حال حاضر، آمریکا بزرگ‌ترین تولید کننده نفت در جهان است، نفت وارد شده از عربستان نیز در پایین‌ترین سطح خود است اما روابط اقتصادی میان دو کشور حتی در بهترین حالت خود نیز ضعیف است.