۲۹/ ۹ / ۲۰۱۹
مادهٔ ۴ قانون مدنی (کُد مدنی) افغانستان
شخصیکه به اکتساب حق قبل ازموعدش مبادرت ورزد، بحِرمان ازآن محکوم می گردد.
***
امرو هدایت مادهٔ فوق الذکر چند اصل عمده را بر جسته می سازد:
ثبوت حق
حِرمان ازحق
مبادرت به اکتساب حق قبل از موعد
***
اگرحق ثابت وقانونی است به هیچ عنوانی نمیشود آن را نادیده گرفت ولی اقدام به تصاحب و بدست آوردن آن بایست با رعایت هدایت و احکام قانون که متضمن مشروعیت عمل باشد صورت گیرد و مبادرت ورزیدن به اکتساب حق قبل از موعد معینهٔ آن تضادِ عمل با خیرواندیشه احکام قانون و روشِ نظام حقوقی پنداشته میشود.
واگربپذیریم که چنین اقدامی توأم با سؤ نیت در جهت اکتساب و بدست آوردن حق باشد که منجر به جرم و جنایت گردد موجب آن محرومیت از حق است.
بلی: اشخاصیکه حاکمیت مضبوط بر نفس نداشته وبا حرص و آز خواهان بدست آوردن مال و ملک ایکه درآینده حق مسلمش خوانده شده با ولع و عجله به تصاحب آن اقدام و در جهت رسیدن به چنین هدفی از اعمال خلاف قانون و جنایتکارانه استفاده نماید محروم ازآن می گردد.
بگونهٔ مثال: میراث در اکثر جوامع قانون پسند که به نظام حقوقی جامعهٔ خویش حرمت قایل اند حق ثابت برای بازماندگان یا ورثهٔ متوفا بحساب می آید که در دین و شریعت اسلام هم به این حق حرمت قایل و آن را شرعن از حقوق ورثه حساب می کنند. ولی برای استفاده و تصاحب حق هم راهکار هاییکه استوار بر منطق و تعقل باشد از دید قانون به دور نیست.
زمانیکه شخص بر مبنای تذکرات بالا مطابق قواعد شرعی وهدایت قانون مستحق میراثیکه حق ثابت آن شمرده شود درحقیقت حق ثابت ومسلم داردامّا تا زمانیکه مالک اصلی مال «مُورَث» (واژهٔ تخنیکی در موضوعات میراث) در قید حیات باشد هیچکس حق مداخله و یا تصاحب غیر مجاز بر مال اورا ندارند زیرا او خود بر مال و اموالش هم مالک است وهم تصرفات مالکانه دارد که شریعت وقانون حافظ مال و مالکیت اوست.
این مالکیت و تصرفات مالکانه تا زمان حیات اوادامه داشته وبعد از وفات و ممات مالکیت او خاتمه پیدا می کند ومالکیت مطابق هدایت کُد مدنی(نظام حقوقی کشور) طور میراث به ورثهٔ او انتقال می یابد، اینجاست که مال متروکه حق ثابت ورثه دانسته میشود و زمان استفاده از مال میراث فرا می رسد و ورثه طور مجاز و قانونی از حق خود ها می توانند مستفید شوند.
مطلب اصل اینجاست که: اگر یکی ازورثه قبل از وفات مالکِ اصل طور غیر قانونی به نیت و کوشش استفاده و تصاحبِ حق با اعمال جنایت کارانه مبادرت ورزد و مالک اصل «مُورَث» را بمنظور تصاحب حق از بین ببرد محروم میراث میگردد؛
قبول کنید احمد بمنظور استفاده از حق؛ « پدر» خود را که«مُورَث» است به قتل می رساند درینصورت احمد از میراث پدر محروم می گردد.
***
یاد د داشت نویسنده ! من بقدر توان کوشیدم تا مطابق مُحتوا و فحوای متن بالا هدایات و اوامر« کُد مدنی یا نظام حقوق » کشور شاهی هلند را بمنظورمعلومات در زمینه به دست آورم: گرچه میدانم باز گردان مواد قانون ازلسان غیرمادری خیلی هامشکل و دشوار است تا مفهوم ومرام واقعی آن انعکاس داده شود، مگر بمنظورآگهی وهمسویی مطلبِ تحت بحث با ذکر مفهوم عمومی آن تا اندازهٔ قدرت ذهن بسنده کردم:
مادهٔ سوم جلد چهارم کُد مدنی کشور شاهی هلند:
***
در موارد ذیل مطابق هدایت قانون تصاحب و استفاده از یک ملک و مال مدار اعتبار و مجاز نیست نیست:
۱ ـ شخصیکه برای تصاحب مال وملک مرتکب قتل گردد، قاتل، شریک قتل، کسیکه اقدام به قتل و یا مساعدت در قتل نماید و از طرف محکمه محکوم به مجازات شده و حکم قطعی شده باشد.
***
۲ ـ شخصیکه با نوعی از انواع در قتل یاد شده متهم ،شریک ویا مساعدت نموده و در نهایت از طرف محکمه به چهار سال حبس محکوم به مجازات وحکم قطعی شده باشد
***
۳ ـ شخصیکه متوفا را با انواع تهدید ویا جبرواکراه مجبوربه اظهارات غیر واقعی (وصیت جبری) نموده و مانع تصمیم و ارادهٔ آزادانهٔ او گردد و از طرف محکمه محکوم به مجازات و حکم قطعی شده باشد.
***
شخصیکه نام و شهرت متوفا را از وصیت نامه که باز گو کننده ارادهٔ آنست ــ حذف ، تبدیل ، جعل ، تزویر و یا تحریف نماید و ازطرف محکمه محکوم بمجازات گردیده و حکم قطعی شده باشد.
***
نویسنده:
ویژگی ایکه من درین اصل قانونی یا کُد مدنی «هلند» یافتم مقدم بودن و یا تقدم حکم قطعی محکمه برای محرومیت از حقوق مندرج مادهٔ یاد شده است. که ساحات مختلف جرم و جنایت منحصر به مجرم را احتوا می کند.
***
سخی صمیم.
