مردم روسیه سال نو را در کنار خانواده و نزدیکان جشن می‌گیرند، سعی می‌کنند کار ناتمامی برای سال جدید نماند، معتقدند «هرطور به استقبال سال نو بروی، همانطور آن را سپری می‌کنی» و در زمان تحویل سال، آرزوهای خود را در دل طلب می‌کنند
جشن کریسمس در آیین دین مسیحیت به خاطر گرامی‌داشت زادروز مسیح علیه السلام برگزار می‌شود. مردم روسیه نیز فرارسیدن سال نو میلادی را جشن می‌گیرند. البته طی این دوره، آیین‌ها و سنن مختلفی از اروپا، آمریکا به این مراسم وارد شده است.
پطر اول مبتکر برگزاری جشن سال نو در اول ژانویه در روسیه بود. او در سال 1699 فرمانی را صادر کرد که بر طبق آن تمامی ساکنین کشور باید در شب اول ژانویه هر سال آغاز سال جدید را جشن بگیرند. این جشن هفت روز ادامه داشت و هر شب پشت دیوارهای کرملین توپ شلیک می‌شد و در کاخ‌های خصوصی اجازه داشتند با اسلحه‌های کوچکتر تیراندازی هوایی کنند.
در آن زمان رسم بر این بود که کاج‌های مخصوص سال نو را با عروسک‌های چوبی، آجیل و شیرینی‌های رنگارنگ تزئین کنند. نوآوری‌ها بعدی از کشورهای اروپایی به روسیه سرایت کرد. آنچه که در غرب، «درخت کریسمس» نامیده می‌شود، در روسیه به نام «درخت سال نو» شناخته می‌شود.
بابا سرما و دختر برفی، نماد سال نو در روسیه
بابا سرمای روسی، نمونه تغییر یافته بابانوئل آمریکایی است. بابا سرمای روسی یک دستیار دارد، دختری که از برف ساخته شده و به همین دلیل دختر برفی نامیده می‌شود. همه ساله با آغاز ماه دسامبر (آخرین ماه سال)، دو شخصیت بابا سرما و دختر برفی به مراسم سال نو در کودکستان‌ها، مدارس، فرهنگسراها و حتی میادین شهر دعوت شده و برنامه‌های مختلف اجرا می‌کنند. کودکان به دور کاج زیبا و مزین می‌چرخند، شعر و ترانه می‌خوانند و از بابا سرما هدیه‌های رنگارنگ می‌گیرند.
گفته می‌شود بابا سرمای روسی در شهری به نام “ویلیکی اوستیوگ” ساکن است. در این شهر یک مغازه سوغاتی و پست ویژه وجود دارد. نامه‌های زیادی از بچه‌های سراسر روسیه به این شهر می‌رسد و حتی یک نامه هم بدون جواب نمی ماند. اکثر بچه‌ها در نامه‌هایشان تقاضای اسباب بازی می‌کنند، ولی گاهی نامه‌های تاثیرگذاری هم دیده می شود که مقامات اداره پست این شهر را به حیرت می‌اندازد.
سال نو در روسیه جشنی خانوادگی است
مردم روسیه روزهای سال نو با خویشاوندان و نزدیکان جشن می‌گیرند. کل ماه دسامبر زمان آماده شدن برای جشن سال نو و روز اصلی، یعنی 31 دسامبر است. در این روز مردم سعی می کنند تمامی کارهای ناتمامشان را به پایان برسانند، قرض‌هایشان را پرداخت کرده باشند، خانه را مرتب و درخت کاج را تزئین کنند. در روسیه عقیده بر این است که اگر کارهای سال گذشته ناتمام بماند، نشان خوبی برای ورود به سال جدید نیست. ضرب المثلی روسی می‌گوید: «هر طور که به استقبال سال نو بروی، همانطور هم آن را سپری می‌کنی».
مردم روسیه در شب سال نو، با خداحافظی از سال گذشته به پیشواز سال جدید می‌روند. معمولا مراسم شام این شب رسمی و بسیار مفصل است و در کنار اعضای خانواده و دوستان و با صحبت از حوادث سال، موفقیت‌ها و سختی‌ها و البته خوردن و آشامیدن سپری می‌شود.
سخنرانی ویژه سال نوی رئیس جمهوری روسیه خطاب به مردم این کشور در ساعت 22:55 دقیقه شروع شده و به طور مستقیم توسط رسانه‌های گروهی پخش می‌شود. این سخنرانی گزارش مختصری از سال سپری شده در کشور، نتیجه گیری از آن و آرزوی موفقیت و خیر برای همه مردم در سال جدید است.
دقیقا راس ساعت 00.00 آخرین روز دسامبر ناقوس کلیساها به صدا در می‌آیند. در این زمان مردم روسیه آرزوهای خود را در دل طلب می‌کنند و معتقدند، آرزویی که در آن لحظه در دل خواسته شده، حتما برآورده می‌شود. برخی در زمان به صدا در آمدن ناقوس کلیساها، آرزویشان را روی برگ کاغذی نوشته و آتش می‌زنند و خاکستر آن‌را در شراب خود می ریزند.
بسیاری از مردم بعد از تحویل سال به خیابان رفته و آتش بازی به راه می اندازند، در میدان‌ها گروهی ترانه می‌خوانند و به یکدیگر تبریک می گویند. هر کسی که در مراسم سال نو خوابش ببرد، کل سال تنبل و خواب آلود خواهد بود، به همین دلیل مردم تا سرحد ممکن شادی می کنند و صبح به خانه‌هایشان بازمی گردند.
شهر مسکو، پایتخت روسیه همه ساله با تزئینات باشکوه خیابان‌ها و میادین و برگزاری مراسم خاص به استقبال سال نو می‌رود که این مراسم از جمله جاذبه‌های توریستی شهر مسکو است.
سال نوی «جدید» و «قدیمی» در روسیه
در روسیه یک سال نوی دیگر هم شناخته شده است که آن را «سال نوی قدیمی» می‌نامند که در تاریخ 14 ژانویه برگزار می‌شود و نشان‌دهنده سال جدید در تقویم ارتدوکس قدیمی است.
بدین ترتیب سال نو در روسیه مثل سایر جهان مسیحیت، ابتدا در تاریخ 31 دسامبر و روز اول ژانویه برگزار می‌شود، که در آن آتش‌بازی‌ها و کنسرت‌ها نشان از آغاز سال نو و تعطیلات است.این سال نو، سال نوی «جدید» محسوب می‌شود. چون اولین بار پس از آن که تقویم روسیه از تقویم جولیان (که هنوز هم کلیسای ارتدوکس از آن استفاده می‌کند) به تقویم مسیحی (که در جهان غرب از آن استفاده می‌کنند) تغییر کرد، شناخته شد.
روس‌ها فرصتی دیگر برای جشن گرفتن سال نو دارند و آن سال نوی «قدیمی» بر اساس تقویم قدیمی ارتدوکس، یعنی 14 ژانویه است. مردم سال نوی «قدیمی» را کنار خانواده‌های خود سپری می‌کنند و این روز بسیار ساکت‌تر و آرام‌تر از سال نویی که در اول ژانویه برگزار می‌شود.
علاوه بر این لازم به ذکر است که زادروز تولد عیسی مسیح علیه السلام که در کشورهای غربی در تاریخ 25 دسامبر جشن گرفته می‌شود و به آن روز «کریسمس» می‌گویند، به اعتقاد پیروان کلیسای ارتدوکس در روسیه، اوکراین، بخش مسیحی‌نشین قدس و دیگر مکان‌هایی که پیروان ارتدوکس در آنجا سکونت دارند، روز ششم ژانویه است.