نیویورکتایمز گوشهای از توطئههای سیاسی سیا را بررسی میکند.
کیفهای پرپول به نفع نامزدهای انتخاباتی ایتالیایی به هتلی در رم فرستاده شد. داستانهای رسواکننده برای تحریف انتخابات نیکاراگوئه به روزنامههای خارجی درز کرد. میلیونها اطلاعیه، پوستر و برچسب برای شکست رهبر وقت صربستان چاپ شد. بازوهای ولادیمیر پوتین؟ نه! فقط نمونهای از تاریخ مداخله ایالات متحده در انتخابات کشورهای خارجی.
سهشنبه هفته پیش سران اطلاعاتی آمریکا در کمیته اطلاعات سنا هشدار دادند که روسیه ظاهرا برای تکرار همان حقه تمام و کمال 2016 برای انتخابات میاندورهای 2018 آماده میشود؛ هک، افشاگری، دستکاری رسانههای اجتماعی و شاید حتی بیش از اینها. سپس رابرت مولر، رئیس کمیته ویژه تحقیقات روز جمعه کیفرخواستی علیه 13 تبعه روس و 3 شرکت منتشر کرد که تحت مدیریت تاجری نزدیک به کرملین فعالیت میکنند و جزئیات شگفتآوری از یک طرح سهساله برای استفاده از شبکههای اجتماعی و حمله به هیلاری کلینتون، تقویت دونالد ترامپ و پاشیدن بذر اختلاف، فاش کرد. اکثر آمریکاییها به وضوح از آنچه به نظرشان یک حمله بیسابقه به سیستم سیاسی کشورشان بود، شوکه شدند اما کهنهکاران حوزه اطلاعاتی و کارشناسانی که عملیات سری را مورد مطالعه قرار دادند، نظری متفاوت و کاملا افشاگرایانه دارند. استیون ال. هال در سال 2015 پس از 30 سال فعالیت به عنوان رئیس بخش عملیات روسیه از سیا بازنشسته شد. او میگوید: «اگر شما از یک افسر اطلاعاتی سوال کنید که آیا روسها قانونشکنی کردند یا مرتکب اقدامی عجیب و غریب شدند، پاسخ آنها به شما «خیر» و «اصلا» خواهد بود. ایالات متحده آمریکا قطعا در طول تاریخ از این دست عملیاتهای نفوذ در انتخابات داشته است و امید دارم این کار ما ادامه یابد. لاک ک. جانسون، از کارشناسان حوزه اطلاعات آمریکا که در دهه 70 کارش را با تحقیقات از سیا به عنوان عضو کمیسیون تحقیق سنا آغاز کرد، میگوید عملیات 2016 روسیه به تعبیر ساده، نسخه سایبری عملیاتهای استاندارد ایالات متحده آمریکا طی چندین دهه بوده است و زمانی به اجرا درمیآمد که مقامهای آمریکایی خیلی نگران نتایج یک انتخابات خارجی میشدند. جانسون که اکنون در دانشگاه جورجیا تدریس میکند، گفت: «از زمان تاسیس سیا در 1947 ما از این دست اقدامات داشتهایم. ما از پوسترها، اطلاعیهها، بنرها و نامهرسانها استفاده کردهایم. ما اطلاعات غلط به روزنامههای خارجی میدادیم. ما به قول انگلیسیها از «سوارهنظام شاه جرج» که همان کیف پر از پول نقد بود، استفاده کردهایم». دوری ایالات متحده از ایدهآلهای دموکراتیک گاهی فراتر هم میرفت. سیا به سرنگونی رهبران منتخب در ایران و گوآتمالا در دهه 1950 کمک کرد و از کودتاهای خشونتبار در چندین کشور دیگر در دهه 1960 پشتیبانی به عمل آورد. آمریکا برای ترورها دسیسهچینی میکرد و از دولتهای ضدکمونیست خشن در آمریکای لاتین، آفریقا و آسیا حمایت میکرد. جانسون و هال میگویند در دهههای اخیر اما مداخلات روسیه و آمریکا در انتخاباتها تقریبا برابر بوده است. نفوذ آمریکا عمدتا با هدف کمک به نامزدهای غیرخودکامه صورت میگرفت تا دیکتاتورها به چالش کشیده شوند یا دموکراسی تقویت شود. آنها میگویند، روسیه غالبا برای ایجاد اخلال در دموکراسی یا ارتقای حکومت خودکامه مداخله کرده است. با این حال استیون هال درباره برابر دانستن اقدامات روسیه و آمریکا معتقد است: «مثل این است که بگوییم چون پلیسها و آدمهای خلافکار هر دو سلاح دارند، یکسان هستند؛ در این میان انگیزهها هم مهم هستند». سابقه گستردهتر از دخالت در انتخابات، عمدتا زیر سیل گزارشهای مربوط به مداخله روسیه و تحقیق درباره اینکه آیا کمپین ترامپ درگیر آن بوده است یا نه، از دست رفت. یادآوری میشود که کارزار روسیه در 2016 اساسا جاسوسی منسوخی بود، حتی اگر از فناوریهای جدید بهرهبرداری کرده باشد. این جریانات بزرگتری از تاریخ را نشان میدهد که از مداخلات انتخاباتی آمریکا در طول جنگ سرد سرچشمه گرفته و امروزه اقدامات روسیه را تقویت میکند. داو اچ. لون، از محققان کارنگی ملون (دانشگاه و مرکز تحقیقاتی خصوصی فناوری و صنعتی راکفلرها در پنسیلوانیا) در میان سوابق تاریخ عملیاتهای نفوذ پنهان و آشکار در انتخاباتها جستوجو کرده است. او 81 مورد توسط ایالات متحده آمریکا و 36 مورد توسط اتحاد جماهیر شوروی یا روسیه بین سالهای 1946 و 2000 یافته است. لوین میگوید: من نمیخواهم آنچه روسها در 2016 انجام دادند، توجیه کنم. اصلا مناسب ولادیمیر پوتین نبود که به این شکل مداخله کند. متدهایی که آنها در این انتخابات استفاده کردند، همان ورژن دیجیتال متدهای مورد استفاده ایالات متحده آمریکا و روسیه برای چندین دهه بود؛ نفوذ به مقرهای حزبی، جذب نیرو، کاشتن جاسوس در یک حزب، ارائه اطلاعات محرمانه یا اطلاعات غلط به روزنامهها. یافتههای او تاکیدی بر چگونگی مداخلات انتخاباتی متداول ایالات متحده آمریکاست که گاهی پنهان و گاهی بسیار آشکار بوده است. این رویه در ایتالیا با کمک به نامزدهای غیرکمونیست از اواخر دهه 40 تا دهه 60 میلادی پایهگذاری شد. ف. مارک وایت، افسر سابق سیا سال 1996 در مصاحبهای گفت: ما کیفهای پر از پول به سیاستمداران منتخب منتقل میکردیم تا از آن برای تامین هزینههای خود استفاده کنند.
*اسکات شین محقق اطلاعاتی و خبرنگار سابق روزنامه تایمز در مسکو