جدال عقل وقلب در انتخابات فرانسه ـ محمدامین خرمی

عمومی

 

فرانسوی‌ها دور اول انتخابات ریاست‌جمهوری را پشت سر گذاشتند تا کمتر از ۲هفته دیگر، در دور دوم، از میان امانوئل ماکرون و مارین لوپن یکی را به‌عنوان ساکن الیزه انتخاب کنند

جامعه فرانسه به‌طور سنتي با قدرت‌گيري افراطي‌ها، چه دست ‌راستي‌ و چه دست چپي‌، ميانه خوبي ندارد. از همين رو بود كه «شارل آندره ژوزف دوگل» معروف به «ژنرال دوگل»، در سال‌هاي پس از جنگ جهاني دوم يعني پس از اعلام جمهوري پنجم فرانسه، سيستم انتخابات دو دوره‌اي را پايه گذاشت. دوگل در جريان جنگ جهاني دوم فرمانده فرانسه بود و پس از جنگ، به رياست‌جمهوري رسيد. او در سال 1958نظام اداره فرانسه را از نظام پارلماني به نظام رياست‌جمهوري تغيير داد و 4سال بعد هم سيستم دو دوره‌اي انتخابات را معرفي كرد.

ابتكار دوگل طي همه اين سال‌ها باعث شده راست‌ها و چپ‌هاي افراطي هيچگاه نتوانند در فرانسه به قدرت برسند چرا كه مي‌گويند فرانسوي‌ها در دور اول با قلب‌شان رأي مي‌دهند و در دور دوم با عقل‌شان. به اين معني كه اگر افراطي‌هاي دست راستي و دست چپي به دور دوم راه پيدا كنند، همه گروه‌ها و احزاب ديگر از ترس افتادن كشورشان به‌دست سياسيون افراطي با هم متحد مي‌شوند و از نامزد مقابل آنها حمايت مي‌كنند.

اين بار مارين لوپن، نماينده راست‌هاي افراطي در انتخابات فرانسه وعده چنان تغييرات گسترده‌اي داده كه عملي كردن آنها به زلزله‌اي بزرگ در فضاي سياسي فرانسه و البته اروپا مي‌ماند. از ترس چنين تغييراتي، فرانسوا اولاند كه خود به‌خاطر ناكارآمدي‌اش مجبور شد حتي وارد رقابت‌هاي انتخاباتي نشود،

همان شامگاه يكشنبه، ساعاتي پس از اعلام نتايج نهايي دور اول، از مردم فرانسه خواست براي به قدرت نرسيدن راست‌هاي افراطي به نامزد مقابل مارين لوپن، يعني امانوئل ماكرون رأي دهند. اولاند گفت ترجيح مي‌دهد در دور دوم به وزير سابق كابينه‌اش يعني ماكرون رأي دهد چرا كه قدرت گرفتن لوپن به «فروپاشي اتحاديه اروپا» و «شكاف در جامعه فرانسه» منجر خواهد شد. لوپن بارها اعلام كرده قصد دارد براي خروج فرانسه از اتحاديه اروپا، همه‌پرسي برگزار كند.

  • ائتلاف احزاب فرانسه مقابل لوپنائتلاف احزاب عليه راست‌هاي افراطي البته بي‌سابقه نيست. پيش از اين در سال 2002هم‌چنين اتفاقي رخ داد. در آن زمان هم پاي يكي از خانواده لوپن‌ها در ميان بود. «ژان ماري لوپن»، پدر مارين لوپن و بنيانگذار حزب «جبهه ملي» به همراه «ژاك شيراك» به دور دوم رفت و جهان را به لرزه در آورد. در دور دوم همه احزاب و گروه‌هاي سياسي عليه لوپن و در حمايت از شيراك ائتلاف كردند تا شيراك محافظه‌كار با بيش از 80درصد آرا به‌عنوان رئيس‌جمهور فرانسه راهي كاخ اليزه شود.
  • قدرت در فرانسه دهه‌هاست كه ميان 2جريان اصلي سياسي در اين كشور يعني راست‌هاي ميانه و چپ‌هاي ميانه دست به‌دست مي‌شود. اين نخستين بار است كه مردم فرانسه به احزاب بزرگ اين كشور پشت مي‌كنند و رأي خود را به نفع نامزدي مستقل و البته جوان به صندوق‌ها مي‌اندازند. رهبران 2حزب بزرگ اين كشور يعني حزب محافظه كار و حزب سوسياليست هم مثل رئيس‌جمهور فرصت را از دست ندادند و فرداي انتخابات از هوادارانشان خواستند به مارين لوپن «نه» بگويند و به ماكرون «آري».
  • لوپن عليه ماكروناو طي اين مدت هميشه يكي از چهره‌هاي سياسي جنجالي در فرانسه بوده است. تصميم مارين لوپن البته با واكنش منفي پدرش روبه‌رو شد. ژان ماري لوپن كه حالا 89ساله‌ است ديروز گفت كه توقع داشته دخترش تلاش بيشتري براي پيروزي در دور اول مي‌كرد؛ شبيه آنچه دونالد ترامپ انجام داد، «باز و تهاجمي». سخنان ژان ماري لوپن در حالي مطرح مي‌شود كه مارين لوپن با كسب 21درصد آرا در دور اول، صاحب 7.5ميليون رأي بوده است. اين تعداد رأي در تاريخ حزب جبهه ملي بي‌سابقه است.
  • مارين لوپن گويا قصد دارد توصيه پدر را در دور دوم عملي كند. لوپن پس از اعلام حمايت احزاب سياسي از ماكرون، او را با سخنان تندي خطاب قرار داد. لوپن، ماكرون را حامي «راديكال» و «هيستريك» ايده اروپاي واحد دانست و گفت كه او در راه مقابله با تروريسم انسان ضعيفي خواهد بود.
  • مارين لوپن كه تجربه باخت 15سال پيش پدرش در دور دوم انتخابات را دارد ديروز در سخناني غيرمنتظره اعلام كرد «موقتا» از رهبري حزب جبهه ملي كناره‌گيري مي‌كند چرا كه معتقد است «رئيس جمهور فرانسه بايد رئيس‌جمهور همه مردم باشد». لوپن 6سال پيش رهبري جبهه ملي را از پدرش تحويل گرفت.
  • ماكرون كليددار اليزه؟اگر نتيجه اين نظرسنجي‌ها هم مثل دور اول درست از آب در بيايد، ماكرون با كسب حدود 65درصد آرا، مارين لوپن را شكست خواهد داد تا بار ديگر راست‌هاي افراطي در يك قدمي قدرت، ناكام بمانند. در دور دوم انتخابات فرانسه اين «عقل» است كه حكمفرماست و عقل جمعي فرانسوي‌ها حكم مي‌كند كه امانوئل ماكرون براي 5سال پيش رو كليددار اليزه باشد.
  •  
  • در دور اول انتخابات از ميان 47ميليون فرانسوي كه براي حاضر شدن در پاي صندوق‌هاي رأي ثبت نام كرده بودند بيش از 32ميليون نفر رأي خود را به صندوق‌ها انداختند. حدود 24درصد از اين تعداد سهم ماكرون شد. همه نظرسنجي‌ها از پيروزي امانوئل ماكرون، نامزد مستقل ميانه، در دور دوم انتخابات حكايت دارند.